Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2016

Τα τεκμήρια της ελληνικότητας (υποκειμενικά και αντικειμενικά)

Το να δω τρεις ώρες τηλεόραση σε ένα απόγευμα μου διαλύει όλο τον ύπνο όλη την εβδομάδα. Σε τελική ανάλυση αυτός είναι βασικός λόγος όπου συνεχίζω και ψάχνω για δουλειά: θέλω να ζήσω και όχι να επιβιώσω απλά. Το tinder δεν μπορώ να πω ότι πάει και τόσο καλά, μετά από μερικές εκατοντάδες κοπέλες έκανα match με 3, έστειλα και στις 3 αν θέλουν για καφέ και δεν απάντησε ως τώρα καμία. Η μία μάλιστα έγινε unmatch. Το παραδέχομαι δεν ξέρω πως να λειτουργήσω το σύστημα.

Ο βασικός κορμός όμως της ανάρτησης αυτής δεν είναι τα νέα μου. Περισσότερο προέρχεται από ανταλλαγή στο facebook. Έβαλα μία ανάρτηση από το e-pontos ότι αυτοί που προσπαθούν να αποδείξουν μέσω της επιστήμης ότι δεν υπάρχει Θεός μάλλον διαπράττουν αλαζονία και η συζήτηση κατέληξε στο ποιά είναι η σχέση του Έλληνα και της Ορθόδοξης πίστης. Ο συνομιλιτής μου είναι συμφοιτητής μου, αναγνώστης του ιστολογίου μου, βαμμένος πράσινος όσο ήμασταν μαζί στην σχολή ο οποίος έκανε διδακτορικό (μη αμοιβόμενο) στο ΓΠΑ και μετά πήγε για postdoc στην Γερμανία και τώρα είναι στο Davis. Όσο ήμασταν στην σχολή ήταν της συνομοταξίας κάνω ότι γουστάρω όπως και οι περισσότεροι που ήταν σε φοιτητική παράταξη αλλά δεν παύω να είμαι ευγνώμων διότι ήταν από τα άτομα με τα οποία πήγα στην Μύκονο και την Αράχωβα, χωρίς αυτόν και τους συν αυτώ δεν θα είχα κάπου να μείνω τότε. Έχω να τον δω πολλά χρόνια, τελευταία φορά ήταν ανάμεσα Γαλλία και Κρήτη. Ωστόσο συμφοιτητές μου που τον έχουν δει μου έχουν πει ότι ωρίμασε αφότου πήρε το διδακτορικό του. Στο facebook βάζει κατά καιρούς αναρτήσεις που τρολλάρουν τους πιστούς, του τύπου με το χέρι του Sauron. Οι άθεοι φαίνεται να ξεχνάνε τα γκουλάγκ, ίσως διότι δεν διαβάζουν μαρτυρολόγια Ρώσων που μαρτύρησαν σε αυτά για την πίστη τους. Το ερώτημα όμως για το οποίο ας μην κοροϊδευόμαστε δεν υπάρχει και τόσο κοινά αποδεκτή απάντηση είναι το κατά πόσο η θρησκευτική πίστη στην ελληνική κοινωνία είναι θέμα ατομικό ή κοινοτικό και σε τελική ανάλυση ποια είναι τα τεκμήρια της ελληνικότητας σήμερα.

Η αριστερή/προοδευτική ιδεολογία στην Ελλάδα που παρεπιπτόντως περιέχει έντονα νεοφιλελεύθερης προέλευσης στοιχεία είναι ότι τα έθνη είναι φανταστικά κατασκευάσματα, μόνο η τάξη έχει σημασία συνεπώς ας θάψουμε τα εθνικά μίση στο βωμό της αδελφοσύνης και ας ακονίσουμε τα ταξικά. Ας θάψουμε λοιπόν τα σύμβολα και γενικότερα εξωτερικά στοιχεία του έθνους και το μόνο που έχει σημασία είναι να κάνουμε απεργία / πορεία / διαδήλωση για αυξήσεις. Οι μετανάστες είναι αδέρφια, ας καταργήσουμε τα σύνορα και ας ξοδεύσουμε τα λεφτά σε κοινωνικά επιδόματα. Δεν κάνει πια το λάθος τουλάχιστον η αριστερά να κάνει διώξεις στους πιστούς αλλά δεν παύει να τους χλευάζει. Ως γνωστόν δεν είμαι αριστερός.

Το έθνος σίγουρα είναι φαντασιακή κοινότητα υπο την έννοια ότι δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο να γνωρίσεις όλους στην διάρκεια της ζωής σου. Το ίδιο ισχύει και για τους φοιτητές του Virginia Tech, δεν πρόκειται να τους γνωρίσω όλους. Ωστόσο ως ομάδα προϋπάρχει από την αρχαιότητα, έστω και σε πιο πρωτόλυα μορφή. Έλληνες είναι σε τελική ανάλυση οι φορείς του ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος ανά τους αιώνες αλλάζει μεν αλλά έχει κάποια γενικότερα χαρακτηριστικά τα οποία μπορούνε να περιγραφούν στους αρχαιολογικούς ορίζοντες των ανασκαφών της όποιας περιόδου. Ενώ εδώ στην Αμερική μπορώ να εμφανιστώ στο κέντρο του Ράλεϋ, να δηλώσω Αμερικανός και να γίνω αποδεκτός, στην Ελλάδα η ελληνικότητα δεν είναι κάτι το τόσο απλό ώστε να την λάβεις δία παρουσίας και δία δήλωσης. Το κλασικό Ηροδότειο όμαιμον, ομόγλωσσον και ομόθρησκον σε αρκετά μεγάλο βαθμό ισχύει όπως συγχρόνως είναι και φοβερά ξεπερασμένο. Σύμφωνα με μελέτη του Παντείου οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων είναι περί τα 50 εκατομμύρια, δεν νιώθουν όμως Έλληνες όλοι. Από την άλλη έχουμε κάνει δεκτούς ως Ελληνες και ξένους που έκαναν μεγάλη προσφορά στο έθνος, όπως ο Σλήμαν ή ο Ρεχάγκελ. Το ομόγλωσσον είναι σίγουρα η πιο πονεμένη ιστορία για τους Μικρασιάτες, τους Σλαβόφωνους της Μακεδονίας, τους Βλάχους και τους λοιπούς μη ελληνόφωνους πλήθυσμούς οι οποίοι όμως ένιωθαν και νιώθουν Έλληνες. Το ομόθρησκον την εποχή του Ηροδότου ορίζονταν ως οι 12 θεοί, την σήμερον ημέρα ως η Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη. Μόνο και μόνο η αλλαγή δείχνει ότι ακριβώς αλλάζει αυτό το στοιχείο. Από την μία έχουμε ακριβώς τους μη ελληνόφωνους πληθυσμούς που έδειχναν την ελληνικότητά τους δια της πίστεως. Πολλοί χριστιανοί αρβανίτες οπλαρχηγοί το 1821 δήλωσαν εγώ είμαι Χριστιανός άρα Έλληνας και έγιναν επί τόπου δεκτοί στο έθνος. Από την άλλη υπάρχει το τεκμήριο των Τουρκοκρητικών και Τουρκοκυπρίων, ελληνόφωνοι αλλά μη Έλληνες.

Ο ορισμός της ελληνικότητας σε καμία περίπτωση δεν είναι στατικός. Εαν κάποιος τηρεί και τα τρια κριτήρια δεν σημαίνει κατ'ανάγκην ότι είναι καλύτερος ή πιο Έλληνας, ο Εφιάλτης σίγουρα τηρούσε και τα τρία, ο Σίκινος ο δούλος του Θεμιστοκλή μάλλον όχι. Αν μη τι άλλο η Ελληνορθόδοξη εκκλησία σε όλες τις εκφάνσεις της δεν είναι και ο καλύτερος οργανισμός. Ο Κύπριος φίλος μου όμως σε τελική ανάλυση και ο άλλος αγγλογενής φοιτητής έχει πρόβληματα με την εκκλησία, και λαμβάνοντας υπ'όψιν το πως περιέγραφε η αδερφή μου την λειτουργία στην Αγία Σοφία στο Λονδίνο (την κοιτούσαν οι εφοπλιστές υποτιμητικά επειδή δεν φορούσε ρούχα αξίας) βλέπω από που προέρχεται. Η Εκκλησία της Κύπρου μάλιστα συνέχισε τον πολιτικό ρόλο της και μετά την Ανεξαρτησία με αποτέλεσμα ακριβώς να έχει προκαλέσει αντισυσπειρώσεις. Ωστόσο δεν χρειάζονταν να με πάει στην μονή του Κύκκου και να προσκηνήσει τις εικόνες ο Κύπριος φίλος μου για να μου αποδείξει την Ελληνικότητά του, το έκανε ήδη την προηγουμένη όταν με έβγαλε για καφέ με τους φίλους του (όχι πως χρειάζονταν να μου την αποδείξει). Γενικότερα η φιλοξενία του ήταν εξαιρετική και θέλω να του την ανταποδώσω αλλά δεν μου έχει δώσει την ευκαιρία. Τα εξωτερικά κριτήρια είναι ένας απλός τρόπος να ταξινομήσεις αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι απόλυτα, η ελληνικότητα ήταν θέμα συμπεριφοράς. Όπως η γενική περιγραφή των βοτανικών οικογενειών δεν σημαίνει ότι μέσα στην ίδια οικογένεια δεν υπάρχουν είδη με άλλο ανθικό τύπο, έτσι και τα τεκμήρια δεν σημαίνουν ότι αν δεν τα τηρείς δεν είσαι μέλος. Απλά πρέπει να το επιδείξεις επιπλέον.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου