Το βιβλίο που διάβασα για το Voyager δεν μπορώ να πω ότι είχε την περιγραφή που επιθυμούσα. Παρεπιπτόντως ήταν το τρίτο βιβλίο σχετικό με την συγκεκριμένη αποστολή που έχω διαβάσει: το πρώτο ήταν όταν ήμουν στο Oakland παιδάκι, και είχε μάλιστα εκδωθεί το 1986 ή 1987, δεν είχε ακόμα την προσέγγιση με τον Ποσειδώνα η οποία έγινε το 1989. Το δεύτερο το αγόρασα στο Blacksburg στις προσφορές του Barnes and Nobles και θα τολμούσα να πω ότι ήταν αρκετα σχηματικό, έλεγε λίγα για τον κάθε πλανήτη αλλά περιείχε απ'όλα. Το τρίτο το δανείστηκα από την βιβλιοθήκη πριν 2 εβδομάδες, ιδιαιτερότητά του ήταν ότι φιλοσοφούσε πολύ έντονα ως προς το που ανήκει το Voyager στην ανθρώπινη ιστορία. Σε γενικές γραμμές έχω πλέον μία κάποια ιδέα τι θέλω να λέει το τέλειο βιβλίο σχετικά με την αποστολή: να μιλάει για την δύσκολη γέννα της αποστολής, να δίνει μία τεχνική περιγραφή των αισθητήρων και, βασικότερο, να δίνει μία αρκετά αναλυτική περιγραφή του τι εντόπισε σε κάθε σώμα (πλανήτης, δορυφόρος) που προσέγγισε. Το πρώτο βιβλίο που διάβασα πριν απο 23 χρόνια με έχει κακομάθει. Ξεκίνησε λέγοντας εν τάχει το τι ανακαλύφθηκε σε Δία και Κρόνο, έλεγε για διάφορα τεχνικά προβλήματα αλλά και αναβαθμίσεις στην Γη ενώ το Voyager 2 ήταν προς τον Ουρανό και μετά έδινε μία αρκετά αναλυτική περιγραφή της προσέγγισης, περιγραφή του πλανήτη (ο οποίος ήταν αρκετά βαρετός) και κυρίως μας έλεγε σε κάθε δορυφόρο (όλοι και όλοι ουσιαστικά 6, οι 5 που ήταν γνωστοι από την Γη και 1 απο τους 10 που ανακάλυψε και έλαβε αρκετά ηψηλής ευκρίνειας φωτογραφίες) το φωτογράφισαν και τι σημαίνουν οι ανακαλύψεις. Για Δία και Κρόνο έχω λάβει τέτοια πληροφόρηση πλημμελώς από διάφορα βιβλία αστρονομίας της δεκαετίας του 80 και 90, αν μη τι άλλο τα καταβρόχθιζα όταν ήμουν μικρότερος. Ως προς τον Ποσειδώνα όμως έχω βρει αρκετές περιγραφές του Τρίτωνα και των πιδάκων του αλλά όχι μια ανάλυση για τα άλλα σώματα, όσο πλημελώς και να φωτογραφήθηκαν. Το τέλειο βιβλίο για το Voyager μάλλον δεν έχει γραφτεί ακόμη, αν μη τι άλλο λαμβάνοντας υπ'όψιν ότι ακόμα κάνει ανακαλύψεις και ότι μόλις το 2013 βγήκε στον διαστρικό χώρο (ενώ το νεώτερο βιβλίο που διάβασα εκδώθηκε το 2010), χρειάζεται ακόμα χρόνος για να γραφεί.
Όταν πήγαινα σχολείο μάθαμε για την Εποχή των Ανακαλύψεων (ή των Εξερευνήσεων) κατά την διάρκεια της Αναγέννησης, η οποία είναι αυτή που έφερε την Αναγέννηση οικονομικά στην Δυτική Ευρώπη. Η εποχή ξεκινά με τον Ερρίκο τον Θαλασσοπόρο ο οποίος ως μέγας μάγιστρος των Σταυροφορικών Ταγμάτων της Πορτογαλίας χρησιμοποίησε τον πλούτο τους για να στήσει σχολές και στόλους ώστε να ανακαλύψουν νέες γαίες όπου θα μπορούσα να πολεμήσουν τους απίστους. Η ύπαρξη της μουσουλμανικής Γρανάδας ήταν προς το συμφέρον της Πορτογαλίας, απασχολούσε την Καστίλη αντι να την οδηγήσει προς κατάκτηση της Πορτογαλίας, έτσι προτίμησε να στείλει την ενέργεια της χώρας προς την Αφρική. Μετά από σειρά ταξιδιών όπου κυρίως καταπολεμήθηκε η δυσειδαιμονία, (ότι ο κόσμος τελείωνε στο ακρωτήριο Μποζαντορ, το οποίο είναι στην Δυτική Σαχάρα). Οι διάδοχοι του Πορτογαλικού θρόνου συνέχισαν να χρηματοδοτούν ταξίδια κυρίως με την ενθρόνισή τους, πιθανόν να λόγους εσωτερικής νομιμοποίησης μίας και κράτη άξιας εμπορίου και κατάκτησης δεν έβρισκαν στις νέες άγνωστες χώρες. Όταν ο Εμμανουήλ ο Πρώτος ανέβηκε στον θρόνο έδωσε διαταγή να γίνει το ταξίδι του Βάσκο ντα Γκάμα. Προς μεγάλη εκπληξη όλων το ταξίδι γύρισε με ποσότητα πιπεριού τεράστιας αξίας στην Ευρώπη και το κράτος έγινε πάμπλουτο. Έτσι οι Πορτογάλοι βγήκαν και κατέκτησαν τον Ινδικό, ενώ και στο δεύτερο ταξίδι ανακάλυψαν την Βραζιλία, οι άνεμοι στον τροπικό Ατλαντικό είναι περίεργοι και πρέπει να βγεις αρκετά Δυτικά για να μπορέσεις να πας στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Τρια χρόνια πριν από τον Βάσκο ντα Γκάμα ένας Γενοβέζος θαλασοπόρος έπεισε τον βασιλιά και την βασιλισσα της Ισπανίας να πάει στην Ανατολή μέσω της Δύσης, και ανακάλυψε όλως τυχαίως την Αμερική. Το κίνητρο ήταν ο χρυσός και η διάδοση της Χριστιανικής πίστης. Κύριο κατόρθωμα ήταν η απόδειξη ότι ο Παγκόσμιος Ωκεανός είναι ένας, το τέλος της εποχής θεωρείται συμβατικά ότι ήταν το ταξίδι του Μαγγελάνου (αρκετά συνηθισμένο επώνυμο στην Πορτογαλία) για τον Ισπανικό θρόνο όπου ανακάλυψε το άνοιγμα προς τον Ειρηνικό και εν τέλει το πλοίο του (ο ίδιος πέθανε) έκανε τον γύρο του κόσμου.
Παιδάκι, μάλλον πριν πάμε Αμερική, είχα διαβάσει ένα βιβλίο, όχι έντελώς παιδικό, ονόματι Οι Μεγάλοι Εξερευνητές. Το βιβλίο είχε δισέλιδες έως τερασελισες βιογραφίες εξερευνητών εώς τους Αμούντσεν και Σκοττ στην Νότιο Πόλο, χωρίς κάποιο σοβαρό χρονικό κενο (τουλάχιστον που να θυμάμαι, έχουν περάσει πολλά χρόνια). Πάντως το βιβλίο που διάβασα για το Voyager υποστήριζε (και δεν αμφισβητώ καθόλου) ότι υπάρχει Δεύτερη Εποχή των Ανακαλύψεων, από την αποστολή του Κουκ στην Ταϊτή για το πέρασμα της Αφροδίτης στην Ταϊτή. Σίγουρα οι ανακαλύψεις του Κουκ (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία κλπ) είναι αρκετά γνωστες, αυτό όμως το οποίο δεν είχα συνειδητοποιήσει είναι ότι πλέον ο κύριως λόγος ξεκίνησε να είναι η επιστημονική δημοσίευση αν και ο αγώνας για την Αφρική προέκυψε στην πορεία. Η εποχή τελειώνει με την κατάκτηση των πόλων διότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος απεδείχθει υπερβολικά αιματηρός και δαπανηρός. Την εποχή αυτή ανακαλύφθηκαν τα τελευταία νησιά, χαρτογραφήθηκε η ακτή της Ανταρκτικής και η βιολογία των ρηχών θαλασσών περιγράφηκς, όπως και τα διάφορα βουνά του κόσμου. Η εποχή αυτή επίσης χαρακτηρίζεται από τον Αγγλογαλικό ανταγωνισμό.
Η Τρίτη Εποχή των Ανακαλύψεων είναι η μοντερνιστική, από το Διεθνές Γεωφυσικό Έτος του 1957/8 που οδήγησε στον Σπούτνικ και είτε συνεχίζεται είτε λήγει με το Voyager. Τόπος εξερεύνησης ήταν τα βάθη των Ωκεανών, το Διάστημα και το εσωτερικό της Ανταρκτικής, με άλλα λόγια περιοχές ακατοίκητες από ανθρώπους. Πολιτικό γεγονός της εποχής είναι ο Ψυχρός Πόλεμος που οδήγησε στην δαπάνη κονδυλίων για τις αποστολές απο τις Υπερδυνάμεις. Χαρακτηριστικό επίσης, αν και δεν το τονίζει το βιβλίο, είναι ο ρομποτικός τους χαρακτήρας, το πρόγραμμα Απόλλων ήταν η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Το βιβλίο όμως αναφέρει ότι απεδείχθει ότι η εξερεύνηση των βυθών γίνεται καλύτερα με μη επανδρωμένα οχήματα αλλά δεν αναφέρει ότι είναι καλύτερα στην Ανταρκτική η επανδρωμένη εξερεύνηση. Υποστηρίζει επίσης ότι η χρυσή εποχή της Τρίτης Περιόδου είναι το πρόγραμμα Voyager. Εκεί προς το παρόν διαφωνώ, διότι πολύ απλά είμαστε ακόμα στο μέσον αυτής, λαμβάνοντας ότι οι προηγούμενες εποχές διήρκεσαν ανώ του αιώνα απλά δεν ξέρουμε κατα πόσον θα ακολουθήσει μια πιο επιτυχημένη αποστολή αν και παραδέχομαι είναι δύσκολο. Είναι αδύνατον να στείλουμε αποστολή πλέον που να εξερευνήσει αναλυτικά το 44% όλων των γνωστών πλανητων, αν λάβεις μάλιστα υπόψην ότι οι γνωστού πλανήτες προσεγγίζουν πλέον τους 2000 και όχι απλά 9 όπως την δεκατία του 1980. Δεν ξέρουμε όμως μελλοντικά αν σε 50 χρόνια μία αποστολή θα καταφέρει κάτι που να κάνει να ωχριά το Voyager πχ επαφή με εξωγήινους. Η αλήθεια είναι ότι το Voyager 2 λόγω συγκυρίας κατάφερε να φτάσει στον Ουρανό και Ποσειδώνα σε μία περίοδο όπου είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει με συμβατικά μέσα λόγω βαρυτικής βοήθεια από τους πλανήτες Δία και Κρόνο. Τα Voyager επίσης ήταν οι πρώτες διαστημοσυσκευές με πλήρη κεντρικό υπολογιστή και μία κάποια αυτονομία, οι προηγούμενες διαστημοσυσκευές περισσότερο λειτουργούσαν σαν υπολογιστή με διατρητικές κάρτες, όπου οι διατρητικές κάρτες οι εντολές που έρχονταν από την Γη. Τα Voyager έχουν λειτουργικό σύστημα και πρόγραμμα να διαχειρίζεται τους αισθητήρες. Την αίσθηση του Voyager θα την έχουμε φέτος με τους Νέους Ορίζοντες στον Πλούτωνα.
Πάντως κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω πως το βιβλίο, το οποίου μου άρεσε, είχε και μία πολύ καλή περιγραφή του γιατί δεν πρέπει να γίνονται εξερευνήσεις. Το ένα που περιέγραψε αναλυτικά είναι ο Γέρος του Μπελέμ (στη Λισσαβώνα) ο οποιος φωνάζει στους Lusiadas στον Ντα Γκάμα ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο το ταξίδι και υπερβολικοί θα πεθάνουν για να έχει ο αρχηγός δοξα. Όντως, στο μέσο ταξίδι της Πρώτης Εποχής των Ανακαλύψεων γυρνούσαν μόνο τα μισά πλοία και το 1/3 του πληρώματος, απλά τα μπαχαρικά ήταν τόσο ακριβά στην Ευρώπη και φτηνά στην Ινδονησία που υπήρχε κέρδος αν μόνο το 1 από τα 5 πλοία γύριζαν, όπως έγινε με τον Μαγγελάνο. Το δέυτερο αρνητικό ήταν το αποτέλεσμα στους ιθαγενείς πληθυσμούς, βλέπε τι έγινε εδώ στην Αμερική. Ελάχιστοι "πρωτόγονοι" επέζησαν, πχ Μαορί στην Νέα Ζηλανδία. Λαμβάνοντας υπ'όψιν πόσο ανέφερε τον Καμόες και τους Lusiadas έχω ένα ερώτημα, άραγε κυκλοφορεί αυτό το εθνικό έπος της Πορτογαλίας στα Ελληνικά (Os Lusiadas, Luís de Camões). Θελω να το διαβάσω. Οι Πορτογάλοι φίλοι μου έλεγαν πως για αυτούς είναι δύσκολο να το διαβάσουν λόγω της αρχαϊζουσας γλώσσας, πόσο μάλλον για εμένα που είναι η τέταρτη γλώσσα τα Πορτογαλικα.
Όταν πήγαινα σχολείο μάθαμε για την Εποχή των Ανακαλύψεων (ή των Εξερευνήσεων) κατά την διάρκεια της Αναγέννησης, η οποία είναι αυτή που έφερε την Αναγέννηση οικονομικά στην Δυτική Ευρώπη. Η εποχή ξεκινά με τον Ερρίκο τον Θαλασσοπόρο ο οποίος ως μέγας μάγιστρος των Σταυροφορικών Ταγμάτων της Πορτογαλίας χρησιμοποίησε τον πλούτο τους για να στήσει σχολές και στόλους ώστε να ανακαλύψουν νέες γαίες όπου θα μπορούσα να πολεμήσουν τους απίστους. Η ύπαρξη της μουσουλμανικής Γρανάδας ήταν προς το συμφέρον της Πορτογαλίας, απασχολούσε την Καστίλη αντι να την οδηγήσει προς κατάκτηση της Πορτογαλίας, έτσι προτίμησε να στείλει την ενέργεια της χώρας προς την Αφρική. Μετά από σειρά ταξιδιών όπου κυρίως καταπολεμήθηκε η δυσειδαιμονία, (ότι ο κόσμος τελείωνε στο ακρωτήριο Μποζαντορ, το οποίο είναι στην Δυτική Σαχάρα). Οι διάδοχοι του Πορτογαλικού θρόνου συνέχισαν να χρηματοδοτούν ταξίδια κυρίως με την ενθρόνισή τους, πιθανόν να λόγους εσωτερικής νομιμοποίησης μίας και κράτη άξιας εμπορίου και κατάκτησης δεν έβρισκαν στις νέες άγνωστες χώρες. Όταν ο Εμμανουήλ ο Πρώτος ανέβηκε στον θρόνο έδωσε διαταγή να γίνει το ταξίδι του Βάσκο ντα Γκάμα. Προς μεγάλη εκπληξη όλων το ταξίδι γύρισε με ποσότητα πιπεριού τεράστιας αξίας στην Ευρώπη και το κράτος έγινε πάμπλουτο. Έτσι οι Πορτογάλοι βγήκαν και κατέκτησαν τον Ινδικό, ενώ και στο δεύτερο ταξίδι ανακάλυψαν την Βραζιλία, οι άνεμοι στον τροπικό Ατλαντικό είναι περίεργοι και πρέπει να βγεις αρκετά Δυτικά για να μπορέσεις να πας στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας. Τρια χρόνια πριν από τον Βάσκο ντα Γκάμα ένας Γενοβέζος θαλασοπόρος έπεισε τον βασιλιά και την βασιλισσα της Ισπανίας να πάει στην Ανατολή μέσω της Δύσης, και ανακάλυψε όλως τυχαίως την Αμερική. Το κίνητρο ήταν ο χρυσός και η διάδοση της Χριστιανικής πίστης. Κύριο κατόρθωμα ήταν η απόδειξη ότι ο Παγκόσμιος Ωκεανός είναι ένας, το τέλος της εποχής θεωρείται συμβατικά ότι ήταν το ταξίδι του Μαγγελάνου (αρκετά συνηθισμένο επώνυμο στην Πορτογαλία) για τον Ισπανικό θρόνο όπου ανακάλυψε το άνοιγμα προς τον Ειρηνικό και εν τέλει το πλοίο του (ο ίδιος πέθανε) έκανε τον γύρο του κόσμου.
Παιδάκι, μάλλον πριν πάμε Αμερική, είχα διαβάσει ένα βιβλίο, όχι έντελώς παιδικό, ονόματι Οι Μεγάλοι Εξερευνητές. Το βιβλίο είχε δισέλιδες έως τερασελισες βιογραφίες εξερευνητών εώς τους Αμούντσεν και Σκοττ στην Νότιο Πόλο, χωρίς κάποιο σοβαρό χρονικό κενο (τουλάχιστον που να θυμάμαι, έχουν περάσει πολλά χρόνια). Πάντως το βιβλίο που διάβασα για το Voyager υποστήριζε (και δεν αμφισβητώ καθόλου) ότι υπάρχει Δεύτερη Εποχή των Ανακαλύψεων, από την αποστολή του Κουκ στην Ταϊτή για το πέρασμα της Αφροδίτης στην Ταϊτή. Σίγουρα οι ανακαλύψεις του Κουκ (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία κλπ) είναι αρκετά γνωστες, αυτό όμως το οποίο δεν είχα συνειδητοποιήσει είναι ότι πλέον ο κύριως λόγος ξεκίνησε να είναι η επιστημονική δημοσίευση αν και ο αγώνας για την Αφρική προέκυψε στην πορεία. Η εποχή τελειώνει με την κατάκτηση των πόλων διότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος απεδείχθει υπερβολικά αιματηρός και δαπανηρός. Την εποχή αυτή ανακαλύφθηκαν τα τελευταία νησιά, χαρτογραφήθηκε η ακτή της Ανταρκτικής και η βιολογία των ρηχών θαλασσών περιγράφηκς, όπως και τα διάφορα βουνά του κόσμου. Η εποχή αυτή επίσης χαρακτηρίζεται από τον Αγγλογαλικό ανταγωνισμό.
Η Τρίτη Εποχή των Ανακαλύψεων είναι η μοντερνιστική, από το Διεθνές Γεωφυσικό Έτος του 1957/8 που οδήγησε στον Σπούτνικ και είτε συνεχίζεται είτε λήγει με το Voyager. Τόπος εξερεύνησης ήταν τα βάθη των Ωκεανών, το Διάστημα και το εσωτερικό της Ανταρκτικής, με άλλα λόγια περιοχές ακατοίκητες από ανθρώπους. Πολιτικό γεγονός της εποχής είναι ο Ψυχρός Πόλεμος που οδήγησε στην δαπάνη κονδυλίων για τις αποστολές απο τις Υπερδυνάμεις. Χαρακτηριστικό επίσης, αν και δεν το τονίζει το βιβλίο, είναι ο ρομποτικός τους χαρακτήρας, το πρόγραμμα Απόλλων ήταν η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Το βιβλίο όμως αναφέρει ότι απεδείχθει ότι η εξερεύνηση των βυθών γίνεται καλύτερα με μη επανδρωμένα οχήματα αλλά δεν αναφέρει ότι είναι καλύτερα στην Ανταρκτική η επανδρωμένη εξερεύνηση. Υποστηρίζει επίσης ότι η χρυσή εποχή της Τρίτης Περιόδου είναι το πρόγραμμα Voyager. Εκεί προς το παρόν διαφωνώ, διότι πολύ απλά είμαστε ακόμα στο μέσον αυτής, λαμβάνοντας ότι οι προηγούμενες εποχές διήρκεσαν ανώ του αιώνα απλά δεν ξέρουμε κατα πόσον θα ακολουθήσει μια πιο επιτυχημένη αποστολή αν και παραδέχομαι είναι δύσκολο. Είναι αδύνατον να στείλουμε αποστολή πλέον που να εξερευνήσει αναλυτικά το 44% όλων των γνωστών πλανητων, αν λάβεις μάλιστα υπόψην ότι οι γνωστού πλανήτες προσεγγίζουν πλέον τους 2000 και όχι απλά 9 όπως την δεκατία του 1980. Δεν ξέρουμε όμως μελλοντικά αν σε 50 χρόνια μία αποστολή θα καταφέρει κάτι που να κάνει να ωχριά το Voyager πχ επαφή με εξωγήινους. Η αλήθεια είναι ότι το Voyager 2 λόγω συγκυρίας κατάφερε να φτάσει στον Ουρανό και Ποσειδώνα σε μία περίοδο όπου είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει με συμβατικά μέσα λόγω βαρυτικής βοήθεια από τους πλανήτες Δία και Κρόνο. Τα Voyager επίσης ήταν οι πρώτες διαστημοσυσκευές με πλήρη κεντρικό υπολογιστή και μία κάποια αυτονομία, οι προηγούμενες διαστημοσυσκευές περισσότερο λειτουργούσαν σαν υπολογιστή με διατρητικές κάρτες, όπου οι διατρητικές κάρτες οι εντολές που έρχονταν από την Γη. Τα Voyager έχουν λειτουργικό σύστημα και πρόγραμμα να διαχειρίζεται τους αισθητήρες. Την αίσθηση του Voyager θα την έχουμε φέτος με τους Νέους Ορίζοντες στον Πλούτωνα.
Πάντως κλείνοντας θα ήθελα να αναφέρω πως το βιβλίο, το οποίου μου άρεσε, είχε και μία πολύ καλή περιγραφή του γιατί δεν πρέπει να γίνονται εξερευνήσεις. Το ένα που περιέγραψε αναλυτικά είναι ο Γέρος του Μπελέμ (στη Λισσαβώνα) ο οποιος φωνάζει στους Lusiadas στον Ντα Γκάμα ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο το ταξίδι και υπερβολικοί θα πεθάνουν για να έχει ο αρχηγός δοξα. Όντως, στο μέσο ταξίδι της Πρώτης Εποχής των Ανακαλύψεων γυρνούσαν μόνο τα μισά πλοία και το 1/3 του πληρώματος, απλά τα μπαχαρικά ήταν τόσο ακριβά στην Ευρώπη και φτηνά στην Ινδονησία που υπήρχε κέρδος αν μόνο το 1 από τα 5 πλοία γύριζαν, όπως έγινε με τον Μαγγελάνο. Το δέυτερο αρνητικό ήταν το αποτέλεσμα στους ιθαγενείς πληθυσμούς, βλέπε τι έγινε εδώ στην Αμερική. Ελάχιστοι "πρωτόγονοι" επέζησαν, πχ Μαορί στην Νέα Ζηλανδία. Λαμβάνοντας υπ'όψιν πόσο ανέφερε τον Καμόες και τους Lusiadas έχω ένα ερώτημα, άραγε κυκλοφορεί αυτό το εθνικό έπος της Πορτογαλίας στα Ελληνικά (Os Lusiadas, Luís de Camões). Θελω να το διαβάσω. Οι Πορτογάλοι φίλοι μου έλεγαν πως για αυτούς είναι δύσκολο να το διαβάσουν λόγω της αρχαϊζουσας γλώσσας, πόσο μάλλον για εμένα που είναι η τέταρτη γλώσσα τα Πορτογαλικα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου