Αυτη την ανάρτηση την χρωστάω τρεις εβδομάδες. Αν και θα ήθελα να γράψω για την νέα μου δουλειά, η οποία μου αρέσει, ας τελειώνω με τις ουρές μου.
Η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή ιδέα πάντα ήταν αμφίσιμη. Γενικά οι Βρετανοί δέχονταν πάντα την ιδέα της ενιαιάς Ευρώπης μόνο υπό τον όρο ότι θα ήταν ηγέτης της. Η Βρετανική ιδέα περί Ευρώπης πάντα ήταν περισσότερο ως μία ζώνη ελευθέρων συναλλαγών με εμβαθύνσεις κυρίως εκεί όπου συνέφερε την συγκεκριμένη χώρα και σε καμία περίπτωση να μην δημιουργηθεί ένα πραγματικό υπερκράτος. Από την δεκαετία του 1980 οι Βρυξέλλες κατηγορήθηκαν για πολλές αντιδημοφιλείς πράξεις που στην πραγματικότητα οι ίδιες οι Εθνικές κυβερνήσεις έλαβαν. Ειδικά στην περίπτωση της Βρετανίας η Θάτσερ μαλλον έκανε συναλλαγή με τον Μιτεράν: οι Γάλλοι βοήθησαν να νικήσει η Βρετανία την Αργεντινή στον πόλεμο των Φώλκλαντ και σε αντάλλαγμα η Βρετανία επέτρεψε να γίνει η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη και οι λοιπές κινήσεις ενοποίησης. Ωστόσο παρότι η Ευρωπαϊκή ενοποίηση λάμβανε περισσότερο χώρα με βάση το Βρετανικό πρότυπο της κυριαρχίας της ελεύθερης αγοράς παρά με το γαλλικό πιο σοσιαλδημοκρατικό πρότυπο, η Βρετανική κοινή γνώμη δεν έπαψε να είναι επιφυλακτική εώς αρνητική για την ιδέα της Ευρώπης.
Ο Καμερον, ο οποίος εώς τώρα είχε νικήσει σε όλες τις εκλογές που είχε κατέβει, αποφάσισε στις προηγούμενες εθνικές εκλογές να υποσχεθεί δημοψήφισμα για να διατηρήσει το κόμμα του ενωμένο. Για να πούμε την αλήθεια δεν ήταν ο πρώτος ηγέτης που το υποσχέθηκε, αλλά ήταν ο πρώτος που εν τέλει επανεξελέγει. Όλες οι οικονομικές μελέτες που εχουν γίνει έδειχναν ότι η Βρετανία μάλλον κερδίζει παρά χάνει από την ΕΕ. Ωστόσο όπως ανέφερα παραπάνω η Ευρώπη ήταν που κατηγορήθηκε για την αποβιομηχάνιση της χώρας, και όχι το γενικότερο νεοφιλελεύθερο πρότυπο περί ανταγωνιστικότητας. Ο Κάμερον προκύρηξε το δημοψήφισμα μετά από μία διαπραγμάτευση με την Ευρώπη όπου πήρε λίγα, διότι σε τελική ανάλυση δεν μπορούσαν να του δώσουν οι 27 αυτό που πραγματικά ζητούσε η Βρετανική κοινή γνώμη αλλά λόγω των παροχών των 27 είχε πάτημα να βγει υπέρ. Το αντιευρωπαϊκό μέτωπο λύσαξε στην προπαγάνδα. Παραδοξως οι Βρετανοί δεν έχουν μάθει κατά τα φαινόμενα να μην εμπιστεύονται το τι τους λένε οι πολιτικοί. Μέσα σε όλα έγιναν και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλες. Αποτέλεσμα ότι νίκησε η έξοδος.
Ωστόσο οι φιλοευρωπαίοι δεν πετούσαν μπαρούφες. Η στερλίνα βυθίστηκε στα χαμηλότερα επίπεδα τριαντακονταετίας. Εν αντιθέση με την ελληνική κοινή γνώμη που τα είδε όλα που συνέβησαν ότι ανέβηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ως συνομωσία των αγόρών, η Βρετανική κοινή γνώμη ταρακουνήθηκε. Αρκετές εταιρείες έχουν αρχίσει να ψάχνουν πως μπορούν να μετακομίσουν την έδρα τους. Ο Κάμερον παραιτήθηκε, ο Κόρμπιν αντιμετωπίζει ανταρσία, αλλά το περίεργο είναι ότι και οι αντιευρωπαίοι παραιτήθηκαν (Μπόρις Τζόνσον, Νάιτζελ Φαρατζ κλπ). Σε τελική ανάλυση οι αντιευρωπαίοι αυτό που ήθελαν δεν ήταν τίποτα παραπάνω από το να μην λαμανουν εντολές από τις Βρυξέλες και να έχουν έλεγχο των συνόρων τους. Με την ελεύθερη αγορά δεν είχαν πρόβλημα. Ωστόσο η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει αλά κάρτ. Αν θες να έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά αγαθών πρέπει να δεχτείς και την ενιαία αγορά εργασίας. Ως προς τις εντολές των Βρυξελών, σε τελική ανάλυση η Βρετανική κυβέρνηση ήταν αυτή που συμφωνούσε με τις ενιαίες απόφάσεις στις Βρυξέλες και μετά δεν τηρούσε τον λόγο της.
Τι θα ακολουθήσει λοιπόν; Μέγα ερώτημα. Το ενδεχόμενο να ανατραπεί το δημοψήφισμα, όπως έγινε σε αρκετές άλλες περιπτώσεις (πχ Ιρλανδικό - Δανέζικο δημοψήφισμα) αυτή την στιγμή φαίνεται χλωμό. Η αντίδραση που βγαίνει απο Βρυξέλες - Παρίσι - Βερολίνο φαίνεται να είναι άει στα τσακίδια. Επίσης χωρίς την Βρετανία να προκαλεί εμπόδιο φαίνεται ότι θα προχωρήσει η αμυντική ένωση. Φυσικά όλα αυτά μπορούν εώς το τέλος να ανατραπούν. Ως προς την ίδια την Βρετανία φαίνεται να πηγαίνει προς απόσχιση Σκωτίας - Βόρειας Ιρλανδίας, κάτι το οποία πάλι είναι υπό αίρεση. Δεν έχει διαρρεύσει περί διαπραγματεύσεων πίσω από κλειστές πόρτες, μάλιστα διαψεύδεται, αλλά μετά την Ελληνική εμπειρία του μνημονίου όλα είναι εφικτά. Το μόνο που μπορώ να πω είναι υπομονή. Ακομα και εάν αποτραπεί η έξοδος, μέχρι τέλους η Βρετανία θα αναγκαστεί να καταποιεί το χάπι του Ευρωστρατού, όπως μετά το δημοψήφισμα κατάπιαμε χειρότερο μνημόνιο στην Ελλάδα.
Η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή ιδέα πάντα ήταν αμφίσιμη. Γενικά οι Βρετανοί δέχονταν πάντα την ιδέα της ενιαιάς Ευρώπης μόνο υπό τον όρο ότι θα ήταν ηγέτης της. Η Βρετανική ιδέα περί Ευρώπης πάντα ήταν περισσότερο ως μία ζώνη ελευθέρων συναλλαγών με εμβαθύνσεις κυρίως εκεί όπου συνέφερε την συγκεκριμένη χώρα και σε καμία περίπτωση να μην δημιουργηθεί ένα πραγματικό υπερκράτος. Από την δεκαετία του 1980 οι Βρυξέλλες κατηγορήθηκαν για πολλές αντιδημοφιλείς πράξεις που στην πραγματικότητα οι ίδιες οι Εθνικές κυβερνήσεις έλαβαν. Ειδικά στην περίπτωση της Βρετανίας η Θάτσερ μαλλον έκανε συναλλαγή με τον Μιτεράν: οι Γάλλοι βοήθησαν να νικήσει η Βρετανία την Αργεντινή στον πόλεμο των Φώλκλαντ και σε αντάλλαγμα η Βρετανία επέτρεψε να γίνει η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη και οι λοιπές κινήσεις ενοποίησης. Ωστόσο παρότι η Ευρωπαϊκή ενοποίηση λάμβανε περισσότερο χώρα με βάση το Βρετανικό πρότυπο της κυριαρχίας της ελεύθερης αγοράς παρά με το γαλλικό πιο σοσιαλδημοκρατικό πρότυπο, η Βρετανική κοινή γνώμη δεν έπαψε να είναι επιφυλακτική εώς αρνητική για την ιδέα της Ευρώπης.
Ο Καμερον, ο οποίος εώς τώρα είχε νικήσει σε όλες τις εκλογές που είχε κατέβει, αποφάσισε στις προηγούμενες εθνικές εκλογές να υποσχεθεί δημοψήφισμα για να διατηρήσει το κόμμα του ενωμένο. Για να πούμε την αλήθεια δεν ήταν ο πρώτος ηγέτης που το υποσχέθηκε, αλλά ήταν ο πρώτος που εν τέλει επανεξελέγει. Όλες οι οικονομικές μελέτες που εχουν γίνει έδειχναν ότι η Βρετανία μάλλον κερδίζει παρά χάνει από την ΕΕ. Ωστόσο όπως ανέφερα παραπάνω η Ευρώπη ήταν που κατηγορήθηκε για την αποβιομηχάνιση της χώρας, και όχι το γενικότερο νεοφιλελεύθερο πρότυπο περί ανταγωνιστικότητας. Ο Κάμερον προκύρηξε το δημοψήφισμα μετά από μία διαπραγμάτευση με την Ευρώπη όπου πήρε λίγα, διότι σε τελική ανάλυση δεν μπορούσαν να του δώσουν οι 27 αυτό που πραγματικά ζητούσε η Βρετανική κοινή γνώμη αλλά λόγω των παροχών των 27 είχε πάτημα να βγει υπέρ. Το αντιευρωπαϊκό μέτωπο λύσαξε στην προπαγάνδα. Παραδοξως οι Βρετανοί δεν έχουν μάθει κατά τα φαινόμενα να μην εμπιστεύονται το τι τους λένε οι πολιτικοί. Μέσα σε όλα έγιναν και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στις Βρυξέλες. Αποτέλεσμα ότι νίκησε η έξοδος.
Ωστόσο οι φιλοευρωπαίοι δεν πετούσαν μπαρούφες. Η στερλίνα βυθίστηκε στα χαμηλότερα επίπεδα τριαντακονταετίας. Εν αντιθέση με την ελληνική κοινή γνώμη που τα είδε όλα που συνέβησαν ότι ανέβηκε ο ΣΥΡΙΖΑ ως συνομωσία των αγόρών, η Βρετανική κοινή γνώμη ταρακουνήθηκε. Αρκετές εταιρείες έχουν αρχίσει να ψάχνουν πως μπορούν να μετακομίσουν την έδρα τους. Ο Κάμερον παραιτήθηκε, ο Κόρμπιν αντιμετωπίζει ανταρσία, αλλά το περίεργο είναι ότι και οι αντιευρωπαίοι παραιτήθηκαν (Μπόρις Τζόνσον, Νάιτζελ Φαρατζ κλπ). Σε τελική ανάλυση οι αντιευρωπαίοι αυτό που ήθελαν δεν ήταν τίποτα παραπάνω από το να μην λαμανουν εντολές από τις Βρυξέλες και να έχουν έλεγχο των συνόρων τους. Με την ελεύθερη αγορά δεν είχαν πρόβλημα. Ωστόσο η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει αλά κάρτ. Αν θες να έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά αγαθών πρέπει να δεχτείς και την ενιαία αγορά εργασίας. Ως προς τις εντολές των Βρυξελών, σε τελική ανάλυση η Βρετανική κυβέρνηση ήταν αυτή που συμφωνούσε με τις ενιαίες απόφάσεις στις Βρυξέλες και μετά δεν τηρούσε τον λόγο της.
Τι θα ακολουθήσει λοιπόν; Μέγα ερώτημα. Το ενδεχόμενο να ανατραπεί το δημοψήφισμα, όπως έγινε σε αρκετές άλλες περιπτώσεις (πχ Ιρλανδικό - Δανέζικο δημοψήφισμα) αυτή την στιγμή φαίνεται χλωμό. Η αντίδραση που βγαίνει απο Βρυξέλες - Παρίσι - Βερολίνο φαίνεται να είναι άει στα τσακίδια. Επίσης χωρίς την Βρετανία να προκαλεί εμπόδιο φαίνεται ότι θα προχωρήσει η αμυντική ένωση. Φυσικά όλα αυτά μπορούν εώς το τέλος να ανατραπούν. Ως προς την ίδια την Βρετανία φαίνεται να πηγαίνει προς απόσχιση Σκωτίας - Βόρειας Ιρλανδίας, κάτι το οποία πάλι είναι υπό αίρεση. Δεν έχει διαρρεύσει περί διαπραγματεύσεων πίσω από κλειστές πόρτες, μάλιστα διαψεύδεται, αλλά μετά την Ελληνική εμπειρία του μνημονίου όλα είναι εφικτά. Το μόνο που μπορώ να πω είναι υπομονή. Ακομα και εάν αποτραπεί η έξοδος, μέχρι τέλους η Βρετανία θα αναγκαστεί να καταποιεί το χάπι του Ευρωστρατού, όπως μετά το δημοψήφισμα κατάπιαμε χειρότερο μνημόνιο στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου