Το Μέγα Σάββατο του 1986, όταν πήγαινα πρώτη δημοτικού και είχαμε πάει διακοπές στα Σέρρας, σε μία εώς τότε άγνωστη πόλη της Ουκρανίας (βέβαια τότε μόνο ξέραμε την ΕΣΣΔ) έγινε το χειρότερο ανθρωπογενές δυστύχημα στην ιστορία. Όπως βγήκε εκ των υστέρων έκανα δοκιμή ασφαλείας στις 1 τα χαράματα, η δοκιμή πήγε λαθος, έβαλα πολύ μέσα τις ράβδους ουρανίου για να πάψουν την αλυσιδωτή αντίδραση με αποτέλεσμα να πάψουν την ψύξη και να εκραγεί ο αντιδραστηρας, οδηγώντας σε πυρκαγιά. Φυσικά όλα αυτά δεν τα ξέραμε τότε. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι όταν μετά το Πάσχα ξανανοίξαμε την τηλεόραση, διότι τω καιρώ εκείνο κλείναμε και την τηλεόραση επί ημέρες, ήταν πρώτη είδηση μαζί με ιστορίες για το πως πρέπει να κόψουμε το φρέσκο γάλα που παράχθηκε μετά το Πάσχα. Θυμάμει επίσης ότι τον επόμενο χρόνο ήπιαμε στο σπίτι από όλες τις μάρκες εβαπορέ, όπως και τις διαφημίσεις για το γάλα Regilait στην τηλεόραση. Θυμάμαι και ιστορίες με ραδιενεργά φορτία τροφίμων που επιτήδειοι προσπάθησαν να πουλήσουν στην αγορά. Πολύ αργότερα άκουστηκαν και ιστορίες από μέσα από το σιδηρούν παραπέτασμα, όπως και ότι ειδικά το 1986 έβαλαν όρια ραδιενέργειας διπλάσια από τα κανονικά (πριν το Τσερνομπύλ δεν υπήρχαν όρια, τις επόμενες χρονιές απλά τα έκοψαν στην μέση) γιατί αλλιώς έπρεπε να απορρίψουν όλη την γεωργική παραγωγή εκείνης της χρονιάς στην Ευρώπη. Όλα αυτά συνέβησαν από ένα πυρηνικό δυστύχημα, το οποίο βέβαια απελευθέρωσε 20 φορές περισσότερη ραδιενέργεια από την Χιροσίμα. Αν είχε συμβεί πυρηνική ανταλλαγή (=έκρηξη βομβών και των δύο πλευρών) τι θα είχε άραγε συμβεί; Ευτυχώς δεν μάθαμε ποτέ.
Η Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό προστατεύτηκε. Ναι, είχαμε διπλάσιες τερατογενέσεις από το κανονικό, 4 αντί για 2 πανελληνίως. Ναι, κάποιοι από τους 122.000 επιπλέον καρκίνους πανευρωπαϊκώς (σε σύνολο 120.000.000, δηλαδή αύξηση 0,01% από το υπόβαθρο) έγιναν στην Ελλάδα. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν χάσαμε καμία περιοχή ούτε καμία γενεά από την ραδιενέργεια, όπως έγινε στην ζώνη των 30 χλμ από το ατύχημα. Η ζώνη του Τσερνομπύλ έχει γίνει ένα τεράστια πάρκο, η φύση έχει αναπτυχθεί με αποτέλεσμα να την έχουν αποικοίσει είδη υπό εξαφάνιση. Βέβαια τα ήδη αυτά δεν είναι κατ'ανάγκην σε καλή κατάσταση, πχ στην Γερμανία έχουν εμφανιστεί ραδιενεργά αγριογούρουνα τα οποία είναι επικίδυνο να καταναλώσεις. Τα διάφορα άρθρα μιλούσαν για ορισμένα ισότοπα με 35 χρόνια ημίσεια ζωής τα οποία σε αυτή την φάση είναι επικύνδυνα, λαμβάνοντας υπ'όψιν ότι η ραδιενέργεια ελαχιστοποιείται μετά απο 5 ως 6 ημίσειες ζωής έχουμε άλλον έναν αιώνα τουλάχιστον για τα συγκεκριμένα ισότοπα. Προβλέπεται γενικά ότι θα ξαναγίνει η περιοχή κατοικίσιμη σε μερικούς αιώνες ακόμη, αν και το ζήτημα είναι και η φτώχια της Ουκρανίας και την Λευκορωσίας. Αν ήταν πλουσιότερες και ικανότερες χώρες θα είχαν καταφέρει να επαναφέρουν τμήματα της περιμετρικής ζώνης. Προς το παρόν στην ζώνη ζούνε κυρίως ορισμένοι συνταξιούχοι (περί τα 200 άτομα) αλλά και καταπατητές που ψάχνουν δωρεάν στέγη. Σε άλλα 30 χρόνια πιθανόν η ζώνη να είναι εντελώς ακατοίκητη, ή ξανά αποικισμένη από ανθρώπους. Η ιστορια αυτή έχει πολύ μέλλον, όχι κατ'ανάγκην ευχάριστο.
Η Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό προστατεύτηκε. Ναι, είχαμε διπλάσιες τερατογενέσεις από το κανονικό, 4 αντί για 2 πανελληνίως. Ναι, κάποιοι από τους 122.000 επιπλέον καρκίνους πανευρωπαϊκώς (σε σύνολο 120.000.000, δηλαδή αύξηση 0,01% από το υπόβαθρο) έγιναν στην Ελλάδα. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν χάσαμε καμία περιοχή ούτε καμία γενεά από την ραδιενέργεια, όπως έγινε στην ζώνη των 30 χλμ από το ατύχημα. Η ζώνη του Τσερνομπύλ έχει γίνει ένα τεράστια πάρκο, η φύση έχει αναπτυχθεί με αποτέλεσμα να την έχουν αποικοίσει είδη υπό εξαφάνιση. Βέβαια τα ήδη αυτά δεν είναι κατ'ανάγκην σε καλή κατάσταση, πχ στην Γερμανία έχουν εμφανιστεί ραδιενεργά αγριογούρουνα τα οποία είναι επικίδυνο να καταναλώσεις. Τα διάφορα άρθρα μιλούσαν για ορισμένα ισότοπα με 35 χρόνια ημίσεια ζωής τα οποία σε αυτή την φάση είναι επικύνδυνα, λαμβάνοντας υπ'όψιν ότι η ραδιενέργεια ελαχιστοποιείται μετά απο 5 ως 6 ημίσειες ζωής έχουμε άλλον έναν αιώνα τουλάχιστον για τα συγκεκριμένα ισότοπα. Προβλέπεται γενικά ότι θα ξαναγίνει η περιοχή κατοικίσιμη σε μερικούς αιώνες ακόμη, αν και το ζήτημα είναι και η φτώχια της Ουκρανίας και την Λευκορωσίας. Αν ήταν πλουσιότερες και ικανότερες χώρες θα είχαν καταφέρει να επαναφέρουν τμήματα της περιμετρικής ζώνης. Προς το παρόν στην ζώνη ζούνε κυρίως ορισμένοι συνταξιούχοι (περί τα 200 άτομα) αλλά και καταπατητές που ψάχνουν δωρεάν στέγη. Σε άλλα 30 χρόνια πιθανόν η ζώνη να είναι εντελώς ακατοίκητη, ή ξανά αποικισμένη από ανθρώπους. Η ιστορια αυτή έχει πολύ μέλλον, όχι κατ'ανάγκην ευχάριστο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου