Η τιμή του φαγητού

Στην αρχή του κάθε εξαμήνου πάντα αγοράζω meal plan. Ο βασικότερος λόγος είναι ότι δεν έχω το κουράγιο να μαγειρεύω κάθε μεσημέρι. Φέτος το μικρό πακέτο πήγε  περί τα 800 δολλάρια. Έτσι λοιπόν κάθισα και υπολόγισα πόσο μου κοστίζει το κάθε γεύμα. Τώρα με τα $803 μου δίνει κάπου $325 φαγητού. Εαν αγοράσω το γεύμα μου σε κανονικό εστιατόρειο έχω 50% από την τιμή καταλόγου, εάν πάρω το μπουφέ στο D2 έχω 66% έκπτωση. Η συνήθης λογαριασμός μου είναι 4 με 5 δολλάρια φαγητού. Εάν λοιπον έχω 50 γεύματα το εξάμηνο (επειδή τρώω πολλες μπριζόλες και αστακούς τους οποίους συνοδεύω με γλυκό) τότε το μέσο γεύμα πάει προς τα 16 δολλάρια. Εαν έχω 80 γεύματα (δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο) τότε το μέσο γεύμα πάει προς τα $10. Εαν πέραν πάσης προσδοκίας βγάλω 100 γεύματα (και δυστυχώς φέτος ακόμα και απλά μακαρόνια κάνουν παραπάνω απο $3.25) τότε το μέσο γεύμα πάει στα $8. Οταν το καλοκαίρι έτρωγα στο κέντρο μου έβγαινε 7-8 πραγματικά δολλάρια ανά γέυμα. Ωστόσο είναι δεδομένο ότι το φαϊ στο κέντρο και κατώτερης ποιότητας είναι (με εξαίρεση τον Κινέζο) και πολύ γρήγορα το βαριέμαι. Στο τέλος του καλοκαιριού χαίρομαι που ανήγουν τα εστιατόρεια. Τώρα το φαϊ θα μου έβγαινε φτηνότερα ανά γευμα εαν αγόραζα μεγαλύτερο πακέτο το οποίο προβλέπει ότι θα τρώω και τα βράδια. Ωστόσο το βραδυνό φαϊ το οποίο συνήθως μαγειρεύω μόνος μου μου βγαίνει αρκετα φτηνότερα από τα $10. Καθότι η μαγειρική μου ικανότητα είναι πεπερασμένη προτιμώ να τρώω το ένα γεύμα εκτός, αλλιώς βαριέμαι το ίδιο φαϊ. Σε τελική ανάλυση η ζωή μου εδώ είναι αρκετά λιτή, ακόμα και αν τα $10-12 που ξοδεύω ανα γεύμα τα πάρω ως σπατάλη τότε είναι κάτι τουλάχιστον που το ευχαριστιέμαι. Τι έχει να γίνει με το φαϊ εκεί όπου θα καταλήξω μετά το VT ούτε που έχω ακόμα ιδέα. Σίγουρα δεν θα εχω την μαμά μου ή κάποια από τις μακαρίτισσες γιαγιάδες μου να μου μαγειρεύουν

Το συνέδριο στο Fairfax

Έχουν περάσει πια δύο εβδομάδες από την στιγμή που έφυγα για να συμμετάσχω, ενδιάμεσα ήρθαν αρκετοί Έλληνες στο πανεπιστήμιο, είχαμε Orientation Week ενώ από αύριο ξεκινάνε μαθήματα. Ωστόσο υποσχέθηκα να μιλήσω για το συνέδριο και θα το κάνω. Πριν λοιπόν από δύο Κυριακές πήρα το αμάξι, δεν πήγα εκκλησία διότι ήθελα να φτάσω αρκετά νωρίς ώστε να κοιμηθώ, και ξεκίνησα για την Βόρεια Βιρτζίνια. Πρώτα σταμάτησα στο Staunton όπου επιτέλους κατάφερα και είδα το σπίτι όπου γεννήθηκε και την προεδρική βιβλιοθήκη Woodrow Wilson. Το βίντεο στην αρχή έλεγε λιγότερα από αυτό στο σπίτι του Γουίλσον στην Ουάσιγκτον, αλλά περιείχε αρκετές πληροφορίες. Εν συνεχεία δίπλα ήταν το μουσείο (αρκετά μικρό) ενώ στην είσοδο ($7 για φοιτητές) περιλαμβάνονταν ξενάγηση στο σπίτι όπου γεννήθηκε. Μεγάλη ατραξίον σύμφωνα με το μουσείο ήταν η αυθεντική προεδρική λιμουζίνα του αν και περισσότερο εκτίμησα την ξενάγηση στο σπίτι.  Για τα λεφτά που έδωσα ήταν ένα άξιο δίωρο. Μετά από το μεσημεριανό και 2 ώρες οδήγηση έφτασα στο ξενοδοχειό. 'Επεσα να κοιμηθώ διότι λόγω άγχους και εξόδου το προηγούμενο βράδυ δεν κοιμηθεί καλά και μετά από το δείπνο βγήκα στην Ουάσιγκτον με παρέα. Για πρώτη φορά βγήκα βράδυ στην πόλη και μάλιστα με πήγανε σε μέρος για να χορέψω. Έπαιζε καλή μουσική αν και όχι mainstream, αλλά οτι πρέπει για χορό. Είχε τρία stages και θα το χαρακτήριζα ως το κλασικό κλαμπ που πάνε τα αγόρια για να χορέψουν. Ως γνωστόν υπάρχουν 2 ειδών ξενυχτάδικα, εκεί όπου έχει καλη μουσική αλλά κυρίως αγόρια και εκεί όπου έχει κακή μουσική αλλά αρκετά κορίτσια. Στο Blacksburg η νυχτερινή ζωή συνδυάζει τα χειρότερα των δύο επιλογών, ούτε καλή μουσική έχει ούτε κορίτσια. Τέλος πάντων εκείνο την Κυριακή βράδυ πέρασα καλά χορεύοντας, είδα και έναν παλαιό φίλο και γύρισα νωρις (περί τις 1230) λόγω του συνεδρίου. Την επομένη το πρωί πήγα στο πανεπιστήμιο όπου παρά το ότι ήταν πολύ ακριβό συνέδριο δεν είχαν προβλέψει πάρκινγκ για τους συνέδρους! Την πρώτη ημέρα την σκαπουλάρησα, την δεύτερη πλήρωσα και τις άλλες δύο πάρκαρα εκτός πανεπιστημίου (πρόκειται για το George Mason) στο δημαρχείο του Fairfax.

Τα 2/3 των συνέδρων ήταν Κινέζοι. Αυτό μου προκάλεσε έκπληξη. Επίσης το μεσημεριανό το οποίο περιλαμβάνονταν στην τιμή ήταν κινέζικο και είχε ταμπέλες και στα Αγγλικά και στα Κινεζικά. Το πρόβλημα ήταν ότι οι συζητήσεις στους διαδρόμους ήταν σε πολλές περιπτώσεις στα Κινεζικά με αποτέλεσμα να μην μπορώ να συμμετέχω. Μιλούσα με τους Αγγλόφωνους αλλά λαμβάνοντας υπ'όψιν ότι όσο προχωρούσε το συνέδριο έφευγε κόσμος γίνονταν σπανιώτερες οι συνομιλίες. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν μεταδιδακτορικοί ή νέοι καθηγητές, ήταν πολύ ακριβο συνέδριο για φοιτητές. Αν και έμαθα αρκετά και γνώρισα κόσμο σημαντικό για την μελλοντική πορεία μου (ένα αντιπρόεδρος εταιρείας ζήτησε να μάθει για την εργασία μου ενώ και ένας από το ICARDA το οποίο λόγω του εμφυλίου στη Συρία έχει πάει στο Αμμάν της Ιορδανίας) δεν μπορώ να πω ότι 2 εβδομάδες αργότερα θυμάμαι κάποια από τις παρουσιάσεις, εκτός από μία για ένα νέο προιόν ταξινόμησης της επιφάνειας όλης της Γης με pixel 30 m που έφτιαξε το Πανεπιστήμιο Τσινχουά. Όπως ανέφερα είχε πολλούς κινέζους συμμετέχοντες, τόσο από κινεζικά όσο και από μη κινεζικά ιδρύματα. Ενδιαφερόμουν να δω τι μεθοδολογία χρησιμοποιούσαν για να προσφέρουν αυτά όλα που υπόσχονται, κυρίως ήταν NDVI από MODIS το οποίο το τάιζαν σε μοντέλα βιολογικής ανάπτυξης για να δουν την ποιότητα της γεωργικής παραγωγής στην χώρα/πολιτεία τους. 250m pixel είναι υπερβολικό για την περιοχή που μελετώ ενω και η μοντελοποίηση στην περιοχή μου δεν πρόκειται να προσφέρει ιδιαίτερα, αυτό που περιορίζει την γεωργική παραγωγή δεν είναι το φυσικό όσο το κοινωνικό περιβάλλον. Πάντως γενικά οι παρουσιάσεις ήταν πολύ ενδιαφέρουσες και έτσι κάθισα και την Παρασκευή παρότι αρχικά δεν το σκόπευα όπου πήγαμε ταξίδι στπν τομέα Γεωπληροφορικής της NASS. Είδα το μέρος όπου παράγεται το CDL, μίλησα με αυτούς που το φτιάχνουν και μετά από ψώνια (=τυρί!) και μεσημεριανό γύρισα Blacksburg και πήγα στο γραφείο. Το ότι έφτασα νωρίς προκάλεσε έκλπληξη στον καθηγητή και έτσι καθίσαμε και μιλήσαμε. Αν κάτι βγήκε από την υπόθεση ήταν μία γενικότερη επιβεβαίωση πως αυτό που κάνω τόσο σε επίπεδο χωρικής κλίμακας (χωράφι) όσο και στις προθέσεις μου είναι μοναδικό. Ο καθηγητής έχει ξεκινήσει να λέει ότι είναι εφικτό να με κρατήσει (ως postdoc;) αν δεν έχω τελειώσει την δουλειά μου για μικρό διάστημα αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει ακριβώς να φτυσω αίμα για δείξω ότι δεν τελείωσα λόγω υπερβολικής δουλειάς και όχι τεμπελιάς

Προβλήματα προς επίλυση πριν φτάσουμε στον Άρη

Μετά από μία εβδομάδα παύσης λόγω συμμετοχής σε συνέδριο στο Fairfax (λεπτομέρεις του οποίου θα ακολουθήσουν αργότερα) ήρθε η ώρα να ολοκληρώσω την σειρά των αναρτήσεων σχετικές με τον πλανήτη Άρη και την επανδρωμένη εξερεύνηση του. Τελευταία φορά είχα αναφέρει το πρώτο πρόβλημα, ότι δεν υπάρχει σήμερα εκτοξευτήρας ικανός να φέρει διαστημόπλοιο αρκετά βαρύ για επανδρωμένη αποστολή στον Άρη σε χαμηλή γήινη τροχιά, πόσο μάλλον σε ηλιοκεντρική τροχιά οικονομικής μεταφοράς Hohman μεταξύ Γης και Άρη. Υπό ανάπτυξη υπάρχουν τρεις οικογένειες πυραύλων με την συγκεκριμένη μεταφορική ικανότητα, το Space Launch System από την Nasa γνωστό και ως Ωρίων, το Falcon Heavy της SpaceX και το Ρωσικό Angara 7 το οποίο βρίσκεται μόνο σε σχέδιο, δεν υπάρχει συμβόλαιο να κατασκευαστεί. Το καθένα έχει διάφορα προβλήματα, κυριότερο των οποίων είναι ότι μάλλον δεν υπάρχει εμπορική αγορά ικανή να υποστηρίξει την συνεχιζόμενη παραγωγή τους. Πέραν από το παράδειγμα του Κρόνου 5 την δεκαετία του 70 που έχει παραλληλιστεί με τον Μεγάλο Ανατολικό, πλοίο των αρχών του 19ου που ήταν πολύ μεγάλο για την εποχή και όταν πλέον το μέσο μέγεθος πλοίου είχε φτάσει το δικό του ήταν πια γέρικο σκαρί και διαλύθηκε (χρησιμοποιήθηκε σε εξειδικευμένες εφαρμογές που απαιτούσαν το μεγεθός του όπως η πόντιση υπερατλαντικών τηλεγραφικών καλωδίων και όχι τόσο για μεταφορά επιβατών όπως σχεδιάστηκε) υπάρχει και ο Σοβιετικός εκτοξευτής Ενέργκια για τον οποίον δεν υπήρχαν επίσης φορτία και έτσι είχε μόνο τις 2 εκτοξεύσεις στο τέλος της ΕΣΣΔ παρότι συνέχισε να προσφέρεται για αρκετά χρόνια αργότερα. Η NASA δεν μπορεί να υποστηρίξει οικονομικά πάνω από μία εκτόξευση ανά διετία με αποτέλεσμα να τίθενται ζητήματα αξιοπιστίας. Το Falcon Heavy, πρώην Falcon 27 έχει 27 κινητήρες Merlin στο πρώτο στάδιο. Ο Σοβιετικός πύραυλος Ν1 που θα έστελνε κοσμοναύτες στην Σελήνη είχε 50 και απεδείχθει αδύνατον να συντονιστούν όλοι τους. 3 φορές εξερράγη στην εξέδρα εκτόξευσης λόγω ασυμμετρίας ώσης ενώ την μία φορά που ανυψώθηκε εξερράγη πριν φτάσει στο δεύτερο στάδιο, με αποτέλεσμα και καθώς οι Αμερικανοί είχαν ήδη στείλει άνθρωπο στη Σελήνη να ακυρωθεί όλο το σεληνιακό πρόγραμμα. Ωστόσο έκτοτε έχουν γίνει πολύ σοβαροί πρόοδοι στην τεχνολογία ελέγχου ενώ επίσης ο Falcon Heavy ανήκει στην οικογένια πυραύλων Falcon, που σημαίνει ότι είναι πιθανότερο να παραχθεί. Τέλος ο Angara ανήκει σε μία οικογένια ακόμα υπο ανάπτυξη (πρώτη πτήση προβλέπεται προς το τέλος της χρονιάς ή πιθανότερα του χρόνου) και μπορεί να μην υπάρχει συμβόλαιο κατασκευής του συγκεκριμένου υποτύπου, η υπόλοιπη οικογένια όμως σκοπεύει να είναι ο κύριος τρόπος πρόσβασης της Ρωσίας στο διάστημα αντικαθιστώντας και το Σογιούζ και το Πρότον.

Έχουν γίνει αρκετές μελέτες, λίγο ή πολύ περιμένουμε ότι το διαστημόπλοιο με προορισμό την επιφάνεια του Άρη θα ζυγίζει περί τους 20 τόνους ξηρό βαρος και πιθανόν άλλο τόσο σε καύσιμα που θα το φέρουν από χαμηλή γηινη τροχιά στην επιφανεια του Άρη και πίσω. Εαν χρησιμοποιήσουμε κάποιον πιο αποδοτικό κινητήρα από τους σημερινούς χημικούς πυραύλους μπορούμε να μειώσουμε το βάρος σημαντικά αλλά και πάλι τίθενται άλλα ζητήματα. Ο κινητήρας VASIMR ετοιμάζεται για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό όπου θα φτάσει το 2016 και θα μειώσει κατακόρυφα το κάυσιμο που απαιτείται για να διατηρηθεί σε τροχιά. Ωστόσο δεν αρκεί η ηλεκτροπαραγωγική ικανότητα του Διεθνους Διαστημικού Σταθμού για της ανάγκες του και έτσι θα χρησιμοποιεί μπατταρίες όπου θα αποθηκεύεται ενέργεια προς χρήση σε παλμούς. Τυχόν επανδρωμένος διαστημόπλοιο προς τον Άρη σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να έχει τους ηλιακούς συλλέκτες μεγέθους ποδοσφαιρικού γηπέδου του Διεθνή Διαστημικό Σταθμού με αποτέλεσμα να απαιτούνται άλλες πηγές ενέργειας τύπου πυρηνική. Υπάρχει πολύ σοβαρή πολιτική αντίδραση σε όλες τις διαστημικές (και όχι μόνο) εφαρμογές πυρηνικής ενέργειας, ιδίως λαμβάνοντας υπόψην και το γενικότερο πρόβλημα διαστημικής ακτινοβολίας.

Εαν δεν χρησιμοποιήσουμε κινητήρα ιόντων για το ταξίδι (σε αυτή την περίπτωση μπορεί να διαρκέσει λιγότερο από δίμηνο) τότε με τροχιά Hohman απαιτείται ένα οχτάμηνο για μετάβαση στον Άρη, μερικούς μήνες εώς και 1 χρόνο παραμονή και ένα ακόμη οχταμηνο για την επιστροφή. Όπως έδειξε το Curiosity (το οποίο είχε μετρητή) η δόση ακτινοβολίας υπερβαίνει κατά πολύ την προβλεπόμενη ασφαλή δόση για όλη την καριέρα ενός αστροναύτη. Επίσης το πείραμα Mars 500 της Ρωσικής και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας ανέδειξε και τα ψυχολογικά ζητήματα, καθένας από τους 6 συμμετέχοντες βρήκε μία γωνία του ως δικό του ιδιωτικό χώρο ενώ και η διάθεση μάλλον ήταν χαμηλή με εξαίρεση τις τελευταίες 20 ημέρες πριν την επιστροφή. Είναι γενικότερο ζήτημα και από άλλα μαρκά ταξίδια μικρών ομάδων ότι οι συμμετέχοντες έχουν δυσκολία μετά την επιστροφή να επανενταχθούν στην ευρύτερη κοινωνία όταν έχουν περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα με λίγους ανθρώπους.

Ως προς τα λοιπά τεχνικά ζητήματα τουλάχιστον έχουμε κάποιες γνώσεις πλέον λόγω του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού και άλλων προγραμμάτων. Καθότι το σύστημα υποστήριξης ζωής λειτουργεί επί αρκετά χρόνια μπορεί να καταφέρει να αντέξει το μακρό χρονικό διάστημα του ταξιδίου. Ωστόσο στον σταθμό οι αστροναύτες και κοσμοναύτες ξοδεύουν το 1/3 του εικοσιτετραώρου κάνοντας συντήρηση, το επόμενο τρίτο κάνοντας πειράματα και το τελικό τρίτο κοιμούνται. Εάν χρειαστούν κάποιο ανταλακτικό που δεν έχουν μπορεί να έρθει με την επόμενη εκτόξευση ανεφοδιασμού, όπως έγινε με τα ανταλακτικά για την στολή του Luca Parmitano όταν αυτή άρχισε να συσσωρεύει μυστηριωδώς νερό κατά την διάρκεια περιπάτου πριν ένα μήνα. Στο ταξίδι προς τον Άρη πρέπει να έχουν πάρει τα πάντα μαζί τους αν και σε έναν βαθμό αυτό πλέον ισχυει λιγότερο λόγω της τρισδιάστατης εκτύπωσης. Προβλέπεται να εκτοξευτεί εκτυπωτής στον διαστημικό σταθμό νομίζω φέτος. Επίσης οι ταξιδιώτες πρέπει να κουβαλήσουν μαζί τους την τροφή ή μέσο με το οποίο θα παράγεται. Από τη στιγμή μάλιστα που τελειώσουν και τα τρόφιμα από την γη θα γίνουν εντελώς χορτοφάγοι διότι δεν είναι δυνατόν να κουβαλήσεις ζώα για σφάξιμο στο διάστημα. Ούτε επίσης μπορεί να διατηρηθεί κρέας για 2 χρόνια. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός δεν έχει αρκετό νερό για να βάλουν πλυντήριο και έτσι αναγκάζονται να φοράν τα ρούχα τους εώς ότου βρωμίσουν και μετά τα πετάνε. Είναι απίθανο να έχει πλυντήριο τυχόν διαστημόπλοιο, που σημαίνει ότι θα πρέπει να κουβαλήσουν περισσότερα ρούχα αλλά και να βρουν τρόπο απόρριψης σκουπιδιών. Υπάρχουν και άλλα προβλήματα για τα οποία σταδιακά μαθαίνουμε ή συνειδητοποιούμε.

Πάντως φέτος εμφανίστηκαν δύο ιδιωτικές προτάσεις για να πάμε στον Άρη. Η πρώτη και λιγότερο σοβαρή από την Mars One που προβλέπει ότι θα είναι ταξίδι χωρίς επιστροφή. Η συγκεκριμένη Ολλανδική πρόταση προτείνει να χρηματοδοτήσει το σχέδιο μέσω reality τύπου Big Brother και προβλέπει πρώτη μη επανδρωμένη αποστολή το 2016. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχει ακόμα καν καθορισμένη αρχιτεκτονική του συστήματος που θα πάει στον Άρη, πόσο μάλλον υλικό. Πάντως ήδη 100,000 άτομα έχουν κάνει αίτηση, κυρίως Αμερικανοί άνδρες (ή τουλάχιστον έχουν πληρώσει και ανεβάσει βίντεο μόνο περί τους 1000, 100,000 μπορεί απλά να ξεκίνησαν την διαδικασία εγγραφής αλλά να μην τελείωσαν). Πιθανόν να δούμε αυτό το reality την μεθεπόμενη τηλεοπτική σαιζόν. Η δεύτερη και σοβαρότερη πρόταση είναι από τον Dennis Tito, τον πρώτο τουρίστα του διαστήματος και εκατομμυριούχο μηχανικό ο οποίος δημιούργησε το ίδρυμα Inspiration Mars με σκοπό να στείλει δύο άτομα, κατά προτίμηση ζευγάρι πέραν από την ηλικία τεκνοποίησης, σε flyby (προσέγγιση χωρίς εισαγωγή σε τροχιά) με εκτόξευση το 2018. Ο άνθρωπος είναι σοβαρός και σκοπεύει να χρηματοδοτήσει το ίδρυμα την πρώτη διετία όταν θέλει λίγο χρήμα και ελπίζει σε 2 χρόνια είτε κάποια κυβέρνηση είτε φιλοι του εκατομμυριούχοι να αναλάβουν το κόστος. Έχει ήδη δώσει λεφτά στην Paragon Space System (τα 2/3, το άλλο 1/3 το έδωσε η Mars One για να δείξει κάποια ρεαλιστικότητα στο σχέδιο της) η οποία κατασκεύασε το επιτυχημένο σύστημα υποστήριξης ζωής του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού για μελέτη κατασκευής συστήματος στο Αρειανό διαστημόπλοιο. Να δούμε αν όντως θα μπορέσει να εμπνεύσει μία γενιά ώστε να υλοποιηθεί το σχέδιο

Προς τον Αρη (όχι τον συμφοιτητή μου)

Όπως ανέφερα την τελευταία φορά η κατεξοχήν δυσκολία που εμποδίζει τα διαπλανητικά ταξίδια (αλλά και το να έχουμε φτηνούς δορυφόρους τηλεπισκόπισης) είναι η πολύ ακριβή πρόσβαση στο διάστημα. Η Virgin Galactic πρόκειται να έχει τις πρώτες εμπορικές υποτροχιακές πτήσεις στο τέλος της χρονιάς, παρομοίως και η Lynx ενώ και στην Ευρώπη έχουν εμφανιστεί ορισμένες καινοτόμες επιχειρήσεις που θα προσπαθήσουν να κατασκευάσουν πλατφόρμες ικανές για φτηνότερη πρόσβαση στην τροχιά (η Αμερική πάντα είχε παλαβούς εφευρέτες). Πάντως για την επόμενη δεκαετία τουλάχιστον ο μόνος τρόπος πρόσβασης σε τροχιά θα είναι οι αναλώσιμοι πύραυλοι. Το διαστημικό λεωφορείο ήταν μία πολύ σοβαρή προσπάθεια νγια φτηνότερη πρόσβαση σε τροχιά και αν μη τι άλλο απέτυχε. Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά την επαναφορά στη Γη είναι τέτοιες που απαιτείται πολύ σοβαρή προστασία. Ο μόνος τρόπος που αυτό ήταν εφικτό εντός των ορίων βάρους την δεκαετία του 70 ήταν με κεραμικές πλάκες οι οποίες απεδείχθησαν λίγο σκληρότερες από τα κεραμύδια στα σπίτια μας. Κάθε φορά που γυρνούσε στη Γη το λεωφορείο απαιτούνταν ενδελεχής επιθεώρηση στην κοιλία και επισκευή της. Αποτέλεσμα ήταν ότι το κόστος χρήσης ήταν 10 φορές υψηλότερο από το προϋπολογισμένο  την δεκαετία του 70.

Η Ρωσική νοοτροπία ήταν χρησομοποιούμε ότι δουλεύει. Έτσι ενώ οι Αμερικανοί εγκατέλειψαν το σύστημα Απόλλων υπέρ του διαστημικού λεωφορείου και μετά το εγκατέλειψαν υπέρ του συστήματος Ωρίων (του οποίου η πρώτη μη επανδρωμένη δοκιμαστική πτήση θα είναι του χρόνου τον Σεπτέμβριο), οι Σοβιετικοί ανέπτυξαν το Σογιουζ για το σεληνιακό τους πρόγραμμα και το χρησιμοποιούν ακόμα. Ενδιάμεσα έίχε διάφορες αναβαθμίσεις οι οποίες του επιτρέπουν να μεταφέρει περισσότερο φορτίο μακρύτερα. Οι τρεις μη επανδρωμένες αποστολές Ζόντ τη δεκαετία του 60 ήταν ένα Σογιούζ από το οποίο είχαν αφαιρέσει πολλά συστήματα εσωτερικά για να είναι ελαφρύτερο το οποίο εκτοξεύτικε με τον πύραυλο Πρότον. Και τα δύο συστήματα είναι σε παραγωγή, ο Πρότον μπορεί να φέρει περισσότερο φορτίο και είναι πιο αξιόπιστος σε σχέση με το 1968 που απέτυχαν τα 2/3 των εκτοξέυσεων, το Σογιούζ είναι ελαφρύτερο αν και θα χρειαστεί περισσότερο υλικό θερμικής προστασίας σε σχέση με τις αποστολές γίηνης τροχίας, αν θελουν να στείλουν κοσμοναύτες σε τροχιά γύρω από την Σελήνη θα μπορεσουν μετά από μία διετία ανάπτυξης τεχνολογίας. Αλλά δεν θα προσφέρει κάτι παραπάνω από το Απολλών 8 ενώ και η ανάπτυξη της σεληνακάτου ήταν η μεγαλύτερη τεχνολογική δυσκολία του προγράμματος Απόλλων. Το ρίσκο που πήραν οι 12 αστροναύτες που πάτησαν στην Σελήνη (η σεληνάκατος δεν είχε εφεδρικό κινητήρα σε περίπτωση που ο κύριος είχε δυσλειτουργία) για τα σημερινά δεδομένα ήταν απαράδεκτο. Σε κάθε περίπτωση οι Αμερικάνοι ετοιμάζουν νέα αποστολή σε τροχιά γύρω από την Σελήνη στα τέλη της δεκαετίας, θα είναι η πρώτη επανδρωμένη αποστολή του συστήματος Ωρίων υπό τον πύραυλο Άρη.

Μετά από πολλές μελέτες και καθότι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός πλέον έχει κατασκευαστεί έχουμε πλέον μία καλή ιδέα ως προς το τι απαιτείται για να φτάσουμε στον Άρη. Το πρώτο διαστημόπλοιο που θα προσαρειωθεί θα ζυγίζει περί τους 40 τόνους και μάλιστα προβλέπεται να κατεβεί κοντά σε ένα άλλο όχημα παρομοίου βάρους που θα έχει σταλεί νωρίτερα και θα περιέχει αναλώσιμα. Η δυσκολίες είναι πολλές. Κατ'αρχήν σήμερα δεν υπάρχει πύραυλος ικανός να φέρει τέτοιο φορτίο ακόμα και σε χαμηλή τροχιά, πόσο μάλλον σε τροχιά διαφυγής από την Γη. Το Delta 4 Heavy έχει ικανότητα να βάλει 22 τόνους σε χαμηλή τροχιά (και ουδέποτε έχει εκτοξεύσει τόσο βαρύ φορτίο) ενώ και το Ariane 5 μετά από όλες τις προβλεπόμενες αναβαθμίσεις θα έχει ικανότητα να εκτοξεύσει φορτιο 27 τόνων. Αυτός είναι ο λόγος που η NASA αναπτύσει τον εκτοξευτήρα Άρη αλλά δεν έχει τα χρήματα ώστε να τον εκτοξεύσει τόσες φορές ώστε να καταστεί αξιόπιστος. Η SpaceX έχει προτείνει τον Falcon 27 αλλά ελλείψη εμπορικών φορτίων δεν έχει προχωρήσει στον σχεδιασμό του. Η πρώτη έκδοση του Άρη θα μπορεί να φέρει 70 τόνους σε χαμηλή τροχιά, η τελική η οποία θα είναι έτοιμη το 2020-2025 περί τους 130 τόνους (εφόσον υπάρχει χρηματοδότηση να αναπτυχθεί) και θα μπορέσει να στείλει αστροναύτες στον πλανήτη Άρη εφόσον έχουν ξεπεραστεί οι άλλες δυσκολίες του υπάρχουν και είναι εμπόδια για το ταξίδι. Αλλά για αυτά την επόμενη φορά

Ένας χρόνος στον πλανήτη Άρη

Την Δευτέρα ή την Τρίτη, ανάλογα με το ποιά ζώνη χρόνου βρίσκεται κανείς, ήταν η πρώτη επέτειος από την προσαρείωση του Curiosity. Το πώς παρακολούθησα το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός πέρυσι το έχω ήδη περιγράψει. Φέτος η NASA είχε κατ'αρχήν μία συνέντευξη τύπου στο Λος Άντζελες Δευτέρα βράδυ που μετέδωσε μαγνητοσκοπημένα την Τρίτη ακολουθούμενο από ένα ζωντανό πρόγραμμα από την Κεντρική Υπηρεσία στη Ουάσιγκτον (και τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό) όπου μίλησαν για το τι έπεται για να έχουμε αστροναύτες στον Άρη. Θα έγραφα νωρίτερα αλλά πήγα την Τρίτη και έφερα 2 παιδιά από το αεροδρόμιο, γεωπόνους, που ήρθαν από την Ελλάδα για το εξάμηνο ανταλλαγή. Επίσης την Τρίτη έβαλα τον υπολογιστή στο γραφείο μου να κάνει έναν μεγάλο υπολογισμό ο οποίος ακόμα συνεχίζεται.

Η κατεξοχήν δυσκολία για τα διαπλανητικά ταξίδια συνεχίζει να είναι ακόμα, 55 χρόνια μετά το Σπούτνικ το πως θα ξεφύγουμε από το βαρυτικό πεδίο της Γής. Παρόλες τις αρκετά μεγάλες προσπάθεις να βρεθεί καλύτερος τρόπος ο μόνος τρόπος να τεθεί κάτι σε τροχιά συνεχίζει να είναι ο απορριπτόμενοι πύραυλοι. Ένα πολυώροφο κτίριο αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων καταναλώνεται για να εκτοξευθεί ένα αρκετά μικρό φορτίο σε τροχία. Εκεί θα μείνει αρκετό διάστημα, ουσιαστικά εώς ότου καταναλωθούν τα καύσιμα που έχει για να παραμείνει στην τροχιά του. Στην αρχή της διαστημικής εποχής όταν αγνοούσαμε το πόσο εχθρικό ήταν το ηλεκτρομαγνητικό περιβάλλον οι δορυφόροι άντεχαν ορισμένες εβδομάδες, πλέον χρησιμοποιούμαι σκληραγωγημένα ηλεκτρονικά και έτσι μπορούν να αντέξουν χρόνια. Η βελτίωση των ηλεκτρονικών έχει επιτρέψει να γίνονται πολύ περισσότερα από ελαφρύτερες κατασκευές, αλλά δεν έχει καταφέρει να αναπληρώσει το κατεξοχήν πρόβλημα των διαστημικών εφαρμογών, την πολύ ακριβή πρόσβαση στο διάστημα. Έχουν γίνει επανειλλημένες προσπάθειες να κατασκευαστεί αεροδιαστημοπλάνο το οποίο να προσφέρει εύκολη και φτηνή πρόσβαση. Όλες (πχ Χ-20, Χ-30, Χ-33) έχουν αποτύχει διότι απεδείχθει ότι η τεχνολογία συνεχίζει να μην έχει φτάσει σε επίπεδο ικανό να μας προσφέρει λύση. Τελευταία σοβαρή προσπάθεια ήταν το Χ-33 πριν από 10 χρόνια. Η NASA ακύρωσε την συμμετοχή της όταν η Lockheed Martin απεδείχθει ότι δεν μπορούσε να φτιάξει μία ελαφρά συνθετική δεξαμενή κρυογονικών καυσίμων που ήταν αναγκαία για να διατηρηθεί το βάρος σε ικανοποιητικά επίπεδα. Τώρα πριν από ένα μήνα μία μικρή Καλιφορνέζικη εταιρεία κατάφερε να παρουσιάση μία τέτοια δεξαμενή ικανή να αντέξει την θερμοκρασία του υγρού οξυγόνου και σύντομα θα δοκιμαστεί με υγρό υδρογόνο. Πάντως ακόμα βρισκόμαστε σε δοκιμές δεξαμενής υπο κλίμακα, εώς ότου έχουμε επιχειρησιακό πρότυπο απαιτείται χρόνια.

Την εποχή του προγράμματος Απόλλων υπήρχαν δύο βαρέος τύπου διαστημικοί εκτοξευτές, ο Κρόνος 1Β και ο Κρόνος 5 ο οποίος μας έφερε στην Σελήνη. Ο Κρόνος 1Β ήταν ήδη πολύ βαρύς για την εποχή του, η οργανική ανάπτυξη των ελαφρύτερων οικογενειών πυραύλων μας προσέφερε έναν εκτοξευτή της κλάσης του μόλις πριν από μία δεκαετία (πρόκειται για τον Delta 4 Heavy). Τα βαρύτερα φορτία που κυκλοφορούν στην αγορά διαστημικών εκτοξεύσεων είναι ορισμένοι Αμερικανικοί κατασκοπευτικοί δορυφόροι, χάρη των οποίων αναπτύχθηκαν οι εκτοξευτληρες Delta 4 Heavy και Atlas V Heavy. Πάντως παραδόξως οι Αμερικανοί είναι αποκλεισμένοι από την αγορά εμπορικών εκτοξεύσεων (και όχι κυβερνητικών φορτίων όπως οι επιστημονικοί και στρατιωτική δορυφόροι) λόγω τιμής. Οι Ρώσοι προσφέρουν τους ίδους εκτοξευτήρες που είχαν και πριν από μισό αιώνα, με ελαφρές διαφοροποίησεις οι οποίο πλέον έχουν αποσβέσει το κόστος ανάπτυξης, έχουν πλέον ανακαλύψει τι μπορεί να πάει λάθος (αν και τίποτα δεν διορθώνει την ανθρώπινη βλακεία που προκάλεσε την θεαματική απώλεια του Πρότον πριν από 1 μήνα) και προσφέρει πολύ φτηνές και αξιόπιστες εκτοξεύσεις. Οι Ευρωπαίοι με τον Ariane 5 προσφέρουν ένα ακριβό αλλά πολύ αξιόπιστο εκτοξευτή. Οι Γιαπωνέζοι έχουν ακριβούς και όχι ιδιαίτερα αξιόπιστους εκτοξευτές, Οι κινεζικοί εκτοξευτήρες είναι αναξιόπιστοι και έχουν και εμπάργο από τις ΗΠΑ λόγω πραγματικών φόβων κλοπής τεχνολογίας. Μία εταιρεία έχει ταράξει τα νερά της αγοράς, η SpaceX του Elon Musk η οποία χρησιμοποιώντας πρωτοπωριακούς για την αεροδιαστημική μεθόδους τυποποίησης προσφέρει χαμηλες τιμές εκτόξευσης. Ήδη προκάλεσε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να χρηματοδοτήσουν την περαιτέρω ανάπτυξη των Ariane για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί.

Περισσότερα την επόμενη φορά

Προς την πρώτη επέτειο του Curiosity

Η εβδομάδα προχώρησε χωρίς κάποια σοβαρή συγκίνηση. Λίγο ή πολύ έχουμε αποφασίσει με τον καθηγητή πότε θα αποφοιτήσω, τι χρειάζεται να κάνω και προσπαθώ να το υλοποιήσω. Προχώρησε η έρευνα μου αλλά δυστυχώς δεν είχα κάποια πολύ μεγάλη εξέλιξη. Αν μη τι άλλο ο καθηγητής είναι πολύ απασχολημένος με έναν οδηγό που ετοιμάζει για το υπουργείο γεωργίας και μπορεί μεν να μου μιλούσε και να κάναμε συζήτηση αλλά δεν είχε χρόνο να δει την δημοσίευση μας. Πέραν τούτων ξαναέκανα μετά δύο χρόνια την ραδιοφωνική εκπομπή ως χάρη σε συνάδελφο ο οποίος ήταν απασχολημένος. Η υπόθεση με άγχωσε φοβερά διότι μαζί με τα δεδομένα μου χάθηκε και η συλλογή ελληνικής μουσικής μου, αν και αν την άκουγα θα είχα φροντίσει να υπάρχει αντίγραφο. Πάντως το Σάββατο από ημέρα ξεκούρασης και ξενοιασιάς έγινε για άλλη μία φορά ημέρα απασχόλησης. Χάρες κάνω σε πολλούς και ξέρω πως στην επόμενη ζωή θα βρω την αμοιβή μου (αν και είμαι σίγουρος ότι έχω κάνει και πολλά για οποία έχω να δώσω λόγο), θα ήθελα όμως να γίνονταν κάτι και σε αυτό τον κόσμο. Τέλος πάντων, βγήκα και στο Stepping Out έστω και αν δεν έγινε κάτι το φοβερό. Πραγματικά το μόνο στο οποίο ελπίζω πια είναι το συνέδριο για το οποίο φεύγω σε 7 ημέρες. Έχω αρχίσει και έχω τις πρώτες αρνητικές απαντήσεις στις αιτήσεις μου για δουλειά, είμαι βέβαιος πως τυχόν θετικές θα αργήσουν. Παρά το φεστιβάλ που άλλαξε για δύο ημέρες το κέντρο (αλλά ελάχιστα χάρηκα) η εβδομάδα έχει όλα τα χαρακτηριστικά του καλοκαιριού, δουλειά, σχετική πρόοδο αλλά τίποτα με το οποίο θα μπορούσα να εκτονώσω την απογοήτευση και τσαντίλα της καθημερινότητας.

Ο χρόνος περνάει συγχρόνως και πολύ αργά αλλά και πολύ γρήγορα μέσα στην ρουτίνα του. Κατά τον ίδιο τρόπο έφτασε ήδη η πρώτη επέτειος από την προσαρείωση του Curiosity. Έχουν προγραμματιστεί για την τρίτη αρκετές συνεντεύξεις τύπου τις οποίες σκοπεύω να παρακολουθήσω, κατά προτίμηση ζωντανά. Από την αντίθεση (με τον πλανήτη Άρη) και έπειτα έχουν μειωθεί οι συνεντεύξεις τύπου και οι ανακοινώσεις, καιρός να δώ τι νέο έχει γίνει.

Ας ελπίσουμε ότι το τελευταίο εξάμηνο μου στο Blacksburg θα έχει πιο πολύ πιο ενδιαφέρον απ'ότι τα προηγούμενα