Ο μακρυς δρομος για την ανακαμψη

Αισίως φτάσαμε στο 1/3 των θερινών "διακοπών". Εχει περάσει ένας μήνας από το τέλος των μαθημάτων, έχω άλλους δυο για την αρχή των επομένων μαθημάτων. Και η λέξη μπαίνει σε εισαγωγικά διότι συνειδητοποιήσα σήμερα ότι λόγω της απροθυμίας κάποιων συμφοιτητών μου που θεωρούν την παρέα μου ανάξια για συνοδεία σε διακοπές και της αδυναμίας άλλων λόγω υπερβολικού φόρτου (δυστυχώς οι διακοπές κάποιων καθηγητών πληρώνονται ως αδυναμία διακοπών των φοιτητών) δεν πρόκειται να έχω διακοπές φέτος. Κάποιοι οι οποίοι με θεωρούν ανάξιο της παρέας τους προτείνουν να πάω μόνος μου, με άλλα λόγια να περιφέρομαι σε ξένη πόλη σαν την άδικη κατάρα. Παρ'όλ'αυτά μόνοι τους πάνε οι ίδιοι διακοπές, πέρνουν άλλους για παρέα εκτός από εμένα παρά τις συνεχείς μου προσφιρές, τους ειμαι bon pour l'Orient ή μάλλον bon pour NRV αλλά όχι bon pour la France. Από ένα σημείο και μετά, όπως έχει επανειλλημένα ανακαλύψει, οι μόνοι στους οποίους μπορείς να στηρίζεσαι είναι η οικογένια και πάλι όχι όλοι. Blood is thicker than water που λένε και οι Αγγλοσάξωνες και το δίκτυο των Καμπαξήδων στήθηκε με βάση πολύ αίμα που χύσαμε στη Μικρά Ασία λόγω της Ελληνικής μας συνείδησης και της άμυνας στον άγριο ρατσισμό που υποστείκαμε στην Ελλάδα λόγω της Τουρκοφωνίας μας. Η Ελληνικότητα δεν προσδιορίζεται από την γλώσσα (τουλάχιστον στην Μικρα Ασία) αλλά περισσότερο από το φρόνημα και από το θρήσκευμα. Η πιεστική πολιτική βίαιου γλωσσικού εξελληνισμού στην Μακεδονία είναι αυτή που προκάλεσε τον ψευδομακεδονικό πρόβλημα με την Γκρουέφσκι, λίγη υπομονή και λιγότερη καταπίεση θα το είχε εξαφανίσει εν τη γενέση του. Αν ήταν και πιο κοντά η Florida ώστε να μπορώ να πάω για Σαββατοκύριακο και όχι ολόκληρο ολοήμερο (ή και πολυήμερο) ταξίδι τον Ιούλιο...

Η οικονομική ανάκαμψη θα προέλθει όταν οι προσλήψεις υπερβούν τις απολύσεις, η ανεργία μειωθεί και το δημοσιονομικό έλλειμα μεταβληθεί σε πλεόνασμα. Το τρίτο ιδίως δεν είναι καθόλου βέβαιο: Όταν το 2004 λόγω δημιουργικής λογιστικής φαίνονταν ότι θα είχε πλεόνασμα το κράτος οι παπαγάλοι της αριστεράς στο πανεπιστήμιο έλεγαν πως έπρεπε να το ξοδεύσουμε. Ο ρεπουμπλικάνος Άιζενχάουερ κράτησε τους συντελεστές φορολογίας ψηλά με σκοπό να αποπληρώσει το πολεμικό χρέος, κανένας όμως έλληνας πολιτικός δεν έχει ποτέ επιδείξει μία τέτοια ωριμότητα. Και ο Βενιζέλος ακόμη χρηματοδότησε το χρέος τυπώνοντας πληθωριστικές δραχμές. Για τον Ανδρέα Παπανδρέου ας μην μιλήσω. Επί κυβέρνησεώς του ικανοποιούσε τα "λαϊκά" αιτήματα της πελατείας του έχοντας ετήσιο έλειμμά άνω του 15%, σε συνδιασμό με τη πολιτική "εκδημοκρατισμού" του δημοσίου που έκανε άρχοντες ότι πιο αχρείο υπάρχει στο δημόσιο, τους συνδικαλιστές, κατέστρεψε το συγκριτικό οικονομικό πλεονέκτημα της Ελλάδος. Αλλά και αν έστω ήταν κάτι τέτοιο ανεκτό την εποχή των κλειστών οικονομιών, είμαστε σε μία εποχή όπου από την μία υπήρχε πολύ και ευκίνητο κεφάλαιο και από την άλλη αν δεν το καλόπιανες με εξευτελιστικούς όρους δεν σου έρχονταν επενδύσεις. Η Αίγυπτος του Μουμπάρακ ήταν πολύ πρόθυμη να διώξει τους Βεδουίνους από τις πατρογονικές τους παραλίες όπου ψάρευαν για βιοποριστικούς λόγους, να τις δημεύσει χωρίς αποζημίωση και να τις δώσει δωρεάν στους διεθνείς ξενοδοχειακούς ομίλους για να φτιάξει το θέρετρο του Σαρμ Ελ Σέιχ αλλά και της Χουργκάντα. Είναι δεδομένο ότι θα μιλήσουν για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας ιδίως αυτοί που για ιδεολογικούς ή ιδιοτελείς λόγους είναι κατά του ιδιωτικού τομέα. Χωρίς ξεπούλημα δεν πρόκειται να δούμε επένδυση, όταν οι άλλοι δίνουν Γη και Υδωρ για επενδύσεις, πως μπορούμε να ελπίζουμε σε αξιοπρέπεια;

Υπάρχουν κάποιοι λίγοι κλάδοι που έχουν ακόμη συγκριτικό πλεονέκτημα (όπως η τσιμεντοβιομηχανία) και η εκμετάλευση κάποιων ορυκτών πόρων είναι και αυτή ικανή να προσφέρει απασχόληση. Και στις δυο περιπτώσεις όμως εν Ελλάδι μερικοί παλαβοι οικολόγοι και κάποιοι που θέλουν να ψωφίσει η αγελάδα του γείτονα, χρησιμοποιούν πραγματικούς οικολογικούς κινδύνους για να ακυρώσουν επενδύσεις. Το πραγματικό πλεονέκτημα της Ελλάδος έγκεται στα προϊόντα που διαλαλλούν Ελληνικότητα. Δεν απασχολεί τον παγκόσμιο καταναλωτή αν το (ανδρικό) σώβρακο που φοράει είναι Made in Greece ή Made in China ή Made in Haiti. Ενδιαφέρεται όμως αν η φέτα που τρώει είναι αυθεντική Ελληνική ή Δανέζικη μαϊμού από αγελαδινό γάλα αποχρωματισμένο με χλωροφύλλη (το αγελαδινό γάλα δεν είναι λευκό αλλά υποκίτρινο λόγω καροτινίων, εξού και το αγελαδινό τυρί είναι κίτρινο).

Ο τοπικός καταναλωτής στο Blacksburg έχει μεγάλη δυσκολία να εντοπίσει τέτοια φέτα. Στα κανονικά σουπερ μάρκετ υπάρχει διαθέσιμη στο τμήμα Delicatessen αμερικάνικη από αποχρωματισμένο αγελαδινό γάλα, Γαλλική από κατσικίσιο τυρί αλλά όχι Ελληνική. Αυθεντική φέτα μπορείς να εντοπίσεις μόνο σε ειδικά καταστήματα τα οποία μάλιστα ανοίκουν σε Έλληνες. Στην Ουάσιγκτον τουλάχιστον πουλούσε ελληνική φέτα αλλά όχι κάποια γνωστή μάρκα. Στο Trader Joe's στη Charlotte (στην Ουάσιγκτον δεν πήγα σε αυτό το κατάστημα, αλλά και πάλι πόσο καιρό έχω κάτσει Ουάσιγκτον;) είχε φέτα ιδιωτικής ετικέτας ελληνική η οποία μάλιστα είναι παραγωγής Δωδώνη. Εκεί έγκεται και το κατεξοχήν διαρθρωτικό πρόβλημα των ελληνικών εξαγωγών: ότι καταφέρνουμε να βγάλουμε στις ακριβές αγορές είναι είτε σε πολύ τοπικά/εθνικά δίκτυα είτε στην καλυτερη περίπτωση μεταμφιεσμένο σε ανώνυμο. Η ΦΑΓΕ έχει καταφέρει και δημιουργήσει σοβαρό τοπικό δίκτυο διανομής στο γιαούρτι της (το οποίο είναι Made in USA, έχει στις ΗΠΑ εργοστάσιο). Γιατί δεν το χρησιμοποιεί να πουλήσει την φέτα της; Στην Πορτογαλία το Pingu Doce πουλούσε στη Benfica τουλάχιστον (και η Benfica είναι εργατική συνοικία) φέτα ΜΕΒΓΑΛ. Ελληνική φέτα πουλούσε στο Delicatessen και όχι το κύριο σουπερ μάρκετ το El Corte Ingles. Στη Γαλλία δεν έβρισκα φέτα αυθεντική στα κύρια σουπερ μάρκετ. Είχε όμως ένα Γερμανικό hard discount αυθεντική φέτα ιδιωτικής ετικέτας το οποίο βρίσκονταν στο κέντρο του Βορειαφρικανού γκέτο του Montpellier. Όταν ένα τόσο επώνυμο ελληνικό προϊόν έχει τόση δυσκολία να βρει θέση στο σούπερ μάρκετ ενώ τα αντίγραφά βρίσκουν θέση, ηλίου φαϊνότερο τι σόι πρόκληση έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Θα μπορούσαμε να στήσουμε μηχανισμό προώθησης των Ελληνικών προϊοντων παγκοσμίος. Πως όμως γίνεται αυτό όταν ο Έλληνας καταναλωτής θέλει τη φέτα του χύμα εν αντιθέσει με τον ξένο; Που όμως θα βρούμε τους πόρους για μία τέτοια προώθηση όταν τους δεσμεύουμε για να κάνουμε προσλήψεις αργόσχολων ή να πληρώσουμε τους σολωμους και τα χαβιάρια των συνδικαλιστών των ΔΕΚΟ;

Η Ελλάδα έχει ισχυρό αναπτυξιακό δυναμικό. Τα κρασιά μας είναι προτώτυπα, όχι αντίγραφο κάποιου γαλλικού (αλλά όμως θέλουμε να πιούμε χύμα στην ταβέρνα). Το ελαιόλαδο μας είναι το καλύτερο ποιοτικά του κόσμου, αλλά το πουλάμε χύμα στους Ιταλούς που το τυποποιούνε και το πουλάνε ως Ιταλικό. Για το τυρί ήδη μίλησα. Πρέπει να υιοθετήσουμε Ανατολικοασιατική νοοτροπία: παράγουμε για τους πλούσιους εξωτερικούς καταναλωτές και όχι για την τοπική αγορά. Τουλάχιστον τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών μιλάνε για εξαγωγικό ρεκόρ φέτος, σε χρονιά με κακές τιμές οπωροκηπευτικών, αν και οι εξαγωγές παρά την πτώση των εισαγωγών είναι στο 40% της αξίας των εισαγωγών. Μήπως αυτό οφείλεται στη συμπίεση των εργατικών αντί της καλύτερης εμπορίας των προϊόντων μας; Αν είναι έτσι δεν έχουμε μεγάλη ελπίδα διατήρησης τους, ευτυχώς οι μισθοί μας είναι πολύ καλύτεροι απ'ότι στην Κίνα και όσο και να τους συμπιέσουμε δεν θα καταβαθρωθούν σε αυτά τα επίπεδα.