Αυτή την ανάρτηση ήθελα να την γράψω καιρό, αλλά καθότι ακόμα έχω ουρές όλο την ανέβαλα. Ωστόσο με την τελετή άφιξης των Rafale την προηγούμενη εβδομάδα και καθότι έκανα peer review στο άρθρο που μου έστειλαν νομίζω είναι καιρός να την ανεβάσω.
Η πολιτική είναι κάτι που παρακολουθούσα σχετικά όταν πήγαινα στο δημοτικό. Ήταν εποχή μεγάλων πολιτικών εντάσεων και ιδεολογικού μίσους που περνούσε έστω και φιλτραρισμένο σε εμένα, αλλά βέβαια σε εκείνη την ηλικία τι πραγματικά γίνονταν δεν καταλάβαινα. Οι πρώτες εκλογές που θυμάμαι ήταν οι δημοτικές του 1986, τις εθνικές την προηγούμενη δεν τις θυμάμαι απολύτως καθόλου, ούτε που τις κατάλαβα. Θυμάμαι πολύ καλά το σκάνδαλο Κοσκωτά και τα λεφτά στα Πάμπερς, αλλά μην νομίζει κανείς ότι επί τόπου μπορούσα να τα επεξεργαστώ, περισσότερο μετά το 1993 και αφότου άρχισα να διαβάζω και το τι έγινε όταν ήμουν παιδάκι. Στο σπίτι μου έμπαινα δύο εφημερίδες, τα Νέα και η Αυριανή, τις οποίες τις διάβαζε ο παππούς μου που πέθανε το 1990. Αφότου πέθανε ο παππούς δεν έμπαιναν τακτικά καθημερινές εφημερίδες, μόνο σποραδικά, αλλά τακτικά έμπαιναν οι κυριακάτικες. Πραγματικά η επόμενη φορά που έμπαινε στο σπίτι εφημερίδα τακτικά ήταν όταν αγόραζα εγώ το Βήμα διότι ήθελα τις εκδόσεις της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που έδινε από τον Μπήτρο. Ωστόσο πίσω στην δεκαετία του 1980 διάβαζα τις εφημερίδες τακτικά, ξεκινόντας από τα αθλητικά και σταδιακά περισσότερο, περνώντας και στα πολιτικά από μπροστά. Θυμάμαι λοιπόν την ιστορία με την αγορά του αιώνα και το σκάνδαλο των Μιράζ, το οποίο σίγουρα ήταν σκάνδαλο και σίγουρα έπρεπε μόνο γι'αυτό να πάει φυλακή ο Ανδρέας, ή έτσι τουλάχιστον έλεγαν τα Νέα. Εκ των υστέρων τέτοιοι σόι τίτλοι και μάλιστα από την κατεξοχήν εφημεριδα που δημιούργησε ο Μποδοσάκης για να υπάρχει Βενιζελικός τύπος δίνοντας λεφτά στον Λαμπράκη, ήταν η ανωμαλία. Τα Νέα ήταν η εφημερίδα που στήριξε τον Φιλελεύθερο χώρο επί Βενιζέλου, το Κέντρο αργότερα και έδωσε τα αρχικά στο ΠΑΣΟΚ. Εκ των υστέρων πρέπει να δεις γιατί τόσο μίσος και επίθεση στον Ανδρέα και είναι λογική μόνο στα πλαίσια ακριβώς του σκανδάλου Κοσκωτά. Ο Κοσκωτάς έκλεψε τα λεφτά της Τράπεζας Κρήτης και τα χρησιμοποίησε για να στήσει εκδοτικό συγκρότημα το οποίο να στηρίζει προσωπικά τον Ανδρέα με αντάλλαγμα χάρες που προέβλεπε. Ο τύπος στην Ελλάδα είναι δυστυχώς συνδεδεμένος με τα συμφέροντα των εργολάβων του δημοσίου, αν και αυτό δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία. Και στην Αμερική τα μεγάλα κανάλια ανήκουν σε αμυντικές βιομηχανίες οι οποίοι είναι οι μεγάλοι εργολάβοι του Αμερικανικού δημοσίου, αντί για τις τεχνικές εταιρείες που είναι στην Ελλάδα. Είδικα ο όμιλος Λαμπράκη εν τέλει δεν είχε άμεση σχέση με τεχνικές εταιρείες, αλλά πολύ στενές όμως που του επέτρεπαν να στηρίζει τα συμφέροντά τους. Η υπόθεση Κοσκωτά ήταν για τους εκδότες του ελληνικού τύπου υπαρξιακή, αν ο Κοσκωτάς τους εκθρόνιζε απο΄τον χώρο τους δεν θα είχαν καν βιοποριστική ικανότητα. Συνασπίστηκαν μαζί, ιδίως οι 5 που ίδρυσαν το Mega, και έριξαν τον Ανδρέα για λόγους φυσικής επιβίωσης. Όταν ο Κοσκωτάς εν τέλει βρέθηκε φυλακή και η αυτοκρατορία του διαλυμένη, γύρισαν στην κανονική τους κατάσταση. Ότι 20 χρόνια αργότερα ότι και ο όμιλος Λαμπράκη και το Mega θα χρεωκοπούσαν και θα περνούσαν σε νέα συμφέροντα, ήταν αδιανόητο τότε.
Αν υπάρχει κάποιος πολιτικός που φταίει που είμαι εγώ στην Καλιφόρνια αντί να ζω στην Ελλάδα είναι ο Ανδρέας. Ότι ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός στα πλαίσια των αρχών του Μάη του 68 το είχε δει από αρκετά νωρις ότι ήταν καταστροφικός, και αντί να αναστρέψει πορεία το 1983 όπως ο Μιτεράν περίμενε την επανεκλογή του 1985 για διόρθωση, αλλά με την ασθένεια του εν τέλει ανατράπηκε και αυτή. Περισσότερο όμως είναι η αλλαγή νοοτροπίας που έφερε και κατέστρεψε την χώρα, και χρειάστηκαν τρία μνημόνια και το δημοψήφισμα του Τσίπρα για να συνειδητοποιήσει η κοινωνία όλη ότι τα πήραμε λάθος δρόμο. Πάλι, όπως έδειξε η πανδημία και οι αντιεμβολιαστές, όχι όλοι. Το ήξερε ότι το σύστημα θα καταρρεύσει αλλά είδε ότι θα συμβεί αφότου πεθάνει και ακολούθησε τον ίδιο δρόμο, έστω και με διακυμάνσεις. Ωστόσο έκανε και σωστά πράγματα και ένα εξ'αυτών ήταν οι αγορά των Μιράζ 2000, όπως και αν έγινε
Η αγορά του αιώνα ξεκίνησε ήδη επί Καραμανλη. Η όλη διαγωνιστική διαδικασία πήρε χρόνια, και μάλιστα όσο και αν έχει κατηγορηθεί ότι δεν καταφέραμε να εκμεταλλευτούμε τα αντισταθμιστηκά ωφέλη, ας μην ξεχνάμε ότι στις προηγούμενες αγορές της δεκαετίας του 1970, τόσο των Mirage F1 όσο και των Phantom και Corsair δεν πήραμε καθόλου αντισταθμιστηκά ωφέλη, η αγορά του αιώνα ήταν η πρώτη που πήραμε. Ο Καραμανλής πήρε τα Mirage F1 όταν οι Αμερικανοί μας είχαν βάλει εμπάργκο στα Phantom και μόνο οι Γάλλοι μας πουλούσαν. Η αγορά εκείνη είχε τα προβλήματά της, αντί λόγου χάρη να πάρουμε με Γαλλικά βλήματα αέρος αέρος, πήραμε με Sidewinder οι οποίοι είχαν μόνο χαλαρή ενσωμάτωση, όπως και με τα F-5 Freedom Fighter. Ο Ανδρέας έκανε προσωπικά την ακριβότερη επιλογή που έφερνε τα λιγότερα αεροσκάφη, 40 F-16 + 40 Mirage 2000 ήταν πιο ακριβό από 120 F-16 ή 120 Mirage. Επίσης για να κρατήσει και το κόστος κάτω τα πήρε και χωρίς πολλά συστήματα. Ναι μεν πήραμε πυραύλους R.550 Magic το 1986, αλλά όπως και με τα F-16 δεν είχαν σύστημα αυτοπροστασίας ή ασυρμάτους ασφαλής επικοινωνίας. Οι αγορές αυτές συμπληρώθηκαν μόλις το 1998. Την προηγούμενη δεκαετία μάλιστα τα Mirage απαξιώθηκαν διότι ότι λίγους πόρους είχαμε πήγαν στα F-16 όπου και οι Αμερικανοί μας έδιναν και ανταλλακτικά ως βοήθεια, κάτι που δεν έκανε ποτέ η Γαλλία. Ωστόσο αυτό που έμεινε ήταν η γνώση του πως να χρησιμοποιείς τα Γαλλικά συστήματα
Στην προπερσινή κρίση φάνηκε ότι η Ελλάδα χρειάζεται άμεση επένδυση σε πόρους για την άμυνα. Και ο Τζίμυ Κάρτερ έλεγε ότι θα μειώσει τους εξοπλισμούς, αλλά τον άκουγε και το Κρεμλίνο και αναγκάστηκε να κάνει το ανάποδο. Ο Κάρτερ το έκανε, ο Τσίπρας όμως όχι. Μετά εν τέλει από πολύ φασαρία εσωτερικά και ομφαλοσκοπισμό, έβγαλε το συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος να διατηρήσει το κόμμα του ευχαριστημένο και ενωμένο είναι ο αυτοαφοπλισμός. Ο Μητσοτάκης λοιπόν έψαξε να βρει που θα μπορεί να πιαστεί να φέρει νεο σύστημα. Το F-35, πέραν του ότι ακόμα έχει προβλήματα επιπέδου 1 (κρίσιμα που επηρεάζουν την λειτουργία και την ασφάλεια) έχει πολύ χρόνο από την στιγμή της παραγγελίας ως την στιγμή της παράδοσης. Ο Μενέντεζ πέρασε νομο να μας δώσουν επί τόπου τα 6 που κατασκευάστηκαν για την Τουρκία, που όμως είναι παλαιότερη έκδοση με ακόμα πολλά προβλήματα. Αντίθετα ο Μακρόν μας είπε ότι είναι πρόθυμος να μας δώσει μεταχειρισμένα Rafale από την αεροπορία του και καινούργια που κανονικά είναι για την δική του, όπως είχε κάνει ο Valerie Giscard D'Estaing με τα Mirage F1. Έτσι σε δώδεκα μήνες, που τόσο χρειάστηκε για να αναβαθμισουν τα παλιά στη νέα έκδοση και να εκπαιδεύσουν τους πιλότους μας στον τύπο μας ήρθαν τα Rafale. Καθότι έχουμε ήδη εμπειρία και με το 1974 αλλά και με το 1986 τα παραγγείλαμε κατά τρόπο ώστε να είναι πλήρη και με όλα τα ανταλλακτικά, δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στην καλή θέληση των Αμερικανών διότι οι Γάλλοι, ακόμα και στην καλύτερή μας σχέση, απλά δεν την έχουν. Μάλιστα με εξαίρεση τους Meteor που είναι νέο σύστημα για την ΠΑ, όλα τα υπόλοιπα όπλα είναι κατευθείαν από τα Mirage 2000 και μάλιστα από το απόθεμά τους, δεν ξέρω αν το συμπληρώσαμε. Χωρίς το ενδιάμεσο αυτό βήμα δεν θα είχε πάει η κατάσταση τόσο όμαλα και γρήγορα. Η αγορα του 1986 έχει πλέον δικαιωθεί ως προς τους τύπους, αν και όχι ως προς τους αριθμούς. Οι εφημερίδες που διάβαζα παιδάκι εν τέλει έκαναν λάθος, το να παραμείνουμε μόνο με F-16 θα ήταν λάθος. Σε αυτό ο Ανδρέας δικαιώθηκε παραδόξως.
